Rodzaje projektów - jakie wyróżniamy?

Duże i małe, wewnętrzne i zewnętrzne, produkcyjne i badawcze… Projekty biznesowe można dzielić na kategorie według wielkości i czasu trwania, kosztu i zleceniodawcy, celów, a nawet branż, w jakich są realizowane. Dlaczego jednak różnice między rodzajami projektów istotne dla biznesu?

Jakie są rodzaje projektów? – spis treści:

Wstęp
Zakres projektu
Czas trwania projektu
Złożoność projektu
Źródło finansowania
Tematyka projektu
Podsumowanie

Wstęp

Czy dla osób zarządzających projektami ważna jest odpowiedź na pytanie, jakiego rodzaju projekt realizują? Mogłoby się wydawać, że nie ma to większego znaczenia. Ważne, aby projekt był sprawnie zarządzany i efektywnie realizowany. Czy rodzaje projektów wpływają na styl ich realizacji?

Jednak wiedza dotycząca klasyfikacji projektów jest kluczowa w momencie wyboru metody jego realizacji, priorytetyzacji projektów w organizacji i zadań w samym projekcie. Może mieć także istotny wpływ na skład zespołu projektowego. Dlatego, opierając się dostępnej wiedzy i dobrych praktykach, przyjrzymy się jakie rodzaje projektów możemy wyróżnić, by jak najlepiej przygotować się do jego rozpoczęcia i realizacji. Rodzaje projektów mają również ogromny wpływ na wybór metod zarządzania projektami.

Zakres projektu

Zakres projektu może być początkowo rozumiany radykalnie inaczej przez osobę zlecającą i wykonawcę projektu. Dlatego tak istotne jest szczegółowe ustalenie, jakie zadania do wykonania znajdą się na liście i w budżecie. Jeśli projekt realizowany jest dla zewnętrznego interesariusza, a w szczególności nowego klienta, zakres projektu to zatem kluczowe pojęcie często pojawiające się w umowach i kontraktach. Zależy on przede wszystkim od celu, jaki przyświeca projektowi.

Określenie zakresu projektu jest zatem istotne z biznesowego punktu widzenia przede wszystkim dlatego, że pozwala na kontrolę nad zadaniami, które będą realizowane w projekcie. Zadaniem Project Managera będzie więc zapobieganie niekontrolowanemu rozrostowi projektu (scope creep) lub utracie z oczu celu, w jakim realizowane są zadania.

Czas trwania projektu

Ze względu na czas trwania projektu można podzielić je na:

krótkoterminowe
średnioterminowe
długoterminowe.

Określenie czasu trwania projektu jest szczególnie ważne w przypadku umownego określenia terminu dostawy gotowego produktu do klienta, bądź organizacji wydarzenia w planowanym z dużym wyprzedzeniem terminie. Zdefiniowanie na początku, jakie ramy czasowe obejmuje projekt pozwala skutecznie zarządzać czasem, monitorować budżet oraz zarządzać ryzykiem w projekcie.

Choć projekt jako taki jest przedsięwzięciem unikatowym, możemy mówić także o projektach jednorazowych i cyklicznych. Przykładem pierwszego jest modernizacja biura i wyposażenie go w energooszczędne oświetlenie, zaś drugiego – doroczna akcja sadzenia drzew na terenie należącym do firmy. W przypadku projektów cyklicznych bardzo ważna jest szczegółowa dokumentacja projektu, zawierająca na przykład dane kontaktowe podwykonawców lub porównanie kosztów dostaw. Będą one bowiem z dużym prawdopodobieństwem przydatne w kolejnym cyklu realizacji.

Złożoność projektu

Złożoność projektu jest jednym z kluczowych czynników decydujących o metodzie jego realizacji i szczególnie wpływa na rodzaje projektów.Nieskomplikowane projekty, których rezultaty są zbliżone do wykonywanych wcześniej usług lub wprowadzonych na rynek produktów, nie wymagają bowiem rozbudowanego zarządzania. Jeśli zespół składa się z profesjonalistów, najlepiej sprawdzają się w nich metody takie jak Kanban bądź Scrumban.

Projekty o dużym stopniu złożoności wymagają natomiast dłuższego namysłu nad wyborem metody zarządzania. Project Manager musi przede wszystkim ustalić odpowiedź na pytanie, czy możliwa będzie komunikacja z klientem wystarczająca do prowadzenia projektu w zwinnej metodyce? Czy interesariusze będą chętni do uczestnictwa w kolejnych fazach realizacji projektu, czy też wolą postawić na klasyczny model kaskadowy i ustalenie z góry harmonogramu projektu?

Źródło finansowania

Kryterium finansowania jest kolejnym sposobem podziału na rodzaje projektów. Będą to zatem projekty finansowane ze środków:

wewnętrznych
zewnętrznych (pozyskanych), lub
mieszanych.

Wśród środków zewnętrznych warto wspomnieć o publicznych oraz prywatnych źródłach finansowania. Ogólnie rzecz biorąc, projekty finansowane wewnętrznie wymagają zwykle znacznie mniejszej dokumentacji, ponieważ budżet projektu nie musi być przygotowywany i rozliczany zgodnie z formalnymi kryteriami zewnętrznych interesariuszy.

Tematyka projektu

Tematyka projektu to ważny rodzaj klasyfikacji szczególnie ze względu na specjalizację zawodową Project Managerów. Aby zobrazować, jak różnorodne mogą być to tematy, spójrzmy na listę przykładów, w oparciu o które często wyznaczane są rodzaje projektów:

zarządzanie projektem administracyjnym – do listy zadań Project Managera należy stworzenie architektury informacji w urzędzie oraz stworzenie zespołu osób klasyfikujących dokumenty w archiwum,
projekt badawczy – Project Manager zajmuje się określeniem celu badań naukowych, wyborem niezbędnej aparatury i metod badawczych, a także bieżącym prowadzeniem badań w projekcie,
projekt z branży IT – osoba zarządzająca projektem musi nie tylko posiadać pogłębioną wiedzę w zakresie stosowanej technologii, ale także być w stanie przekonująco komunikować stan realizacji projektu interesariuszom nie posiadającym takiej wiedzy.

Podsumowanie

Klasyfikacja projektów i podział na rodzaje projektów może pomóc w wyborze najlepszej metody zarządzania , spisaniu najlepszej umowy, a nawet zadecydowaniu, jak szczegółowa dokumentacja projektu będzie potrzebna. Jasne określenie zasad współpracy z interesariuszami, zakresu projektu i źródeł finansowania już od samego początku planowania może mieć znaczący wpływ na sukces i codzienną efektywność realizacji projektu.

Jeśli podobają Ci się treści, które tworzymy, sprawdź również: Facebook, Twitter, LinkedIn, Instagram, YouTube, Pinterest,TikTok.

Autor: Karolina Berecka
Karolina, jako project menadżerka jest ekspertem w poszukiwaniu nowych metod projektowania najlepszego systemu przepływu pracy i optymalizacji procesów. Jej umiejętności organizacyjne i zdolność do pracy pod presją czasu sprawiają, że jest najlepszą osobą do zamieniania skomplikowanych projektów w rzeczywistość.

Zobacz wszystkie posty

Najważniejsze pytania

Czy istnieje ogólnie przyjęta klasyfikacja projektów?

Nie, według naszych ekspertów nie ma jednej listy czy matrycy pozwalającej na określenie rodzaju projektu według powszechnie obowiązujących zasad.
Czy podejmując pracę jako Project Manager powinienem wiedzieć, jaki będzie rodzaj projektów realizowanych w firmie?

Wiele firm wymaga od Project Managerów, by oprócz umiejętności zarządzania projektami posiadali specjalistyczne umiejętności w konkretnej dziedzinie. Dlatego wiedza dotycząca profilu realizowanych projektów może okazać się kluczowa.