Jakie są najpopularniejsze metody badawcze UX i kiedy wykorzystać którą z nich? W artykule przedstawiamy sprawdzone i rekomendowane przez Nielsen Norman Group metody badawcze dopasowując je do konkretnego etapu projektu. Pozwoli to uporządkować różne metody i zrozumieć, w którym momencie dana metoda będzie odpowiednim wyborem.

Jak wybrać odpowiednią metodę badawczą?

  1. Etapy procesu badawczego
  2. Kiedy wykorzystać którą metodę badań UX?
  3. Metody badawcze na etapie Discover
  4. Metody badawcze na etapie Explore
  5. Metody badawcze na etapie Test
  6. Metody badawcze na etapie Listen
  7. Podsumowanie

Etapy procesu badawczego

Proces badawczy UX podzielić możemy na cztery główne etapy: DISCOVER, EXPLORE, TEST oraz LISTEN. Ich główne założenia można łatwo wywnioskować z ich nazw, postaramy się jednak opowiedzieć pokrótce o każdym z nich.

Etap DISCOVER to pierwsze odkrywanie — zagłębienie się w temat, problem. W tym kroku przeprowadzamy rozmowy z ekspertami, robimy pierwszy desk research w poszukiwaniu dostępnych już na rynku danych, angażujemy interesariuszy i determinujemy metryki UX.

Drugi etap — czyli EXPLORE — dotyczy już bardziej szczegółowych badań, badań użytkowników, badań konkurencji, audytu istniejącego już rozwiązania. Na tym etapie staramy się jak najlepiej poznać użytkowników, ich problemy, bolączki, wymagania i potrzeby, a także opracować personę — naszego idealnego użytkownika, który będzie naszym drogowskazem na dalszych etapach badań i projektowania.

Na etapie TEST mamy już wypracowane pewne rozwiązanie (lub przynajmniej jego prototyp), który możemy w mniejszym lub większym stopniu przetestować, ocenić, wyciągnąć wnioski i wprowadzić usprawnienia.

Etap LISTEN to zwracanie uwagi na emocje użytkowników, ich odczucia związane z użytkowaniem produktu, rekrutowanie użytkowników do dalszych badań oraz komunikowanie planów na przyszłość.

Kiedy wykorzystać którą metodę badań UX?

Znamy już etapy procesu badawczego, ale kiedy korzystać z danej metody badań UX? Jak to przeważnie bywa w branży UX – odpowiedź brzmi „to zależy”. Proces badawczo-projektowy jest procesem płynnym, nie ma jednego planu, wzorca. Wiele zależy od indywidualnej sytuacji organizacji czy zespołu, etapy rozwoju produktu, potrzeb klienta i pozostałych interesariuszy, a także możliwości i ograniczeń (chociażby finansowych czy czasowych). The Nielsen Norman Group na swoim blogu podzieliła się jednak klasyfikacją metod- dopasowując daną metodę do etapu, na którym może być miarodajna, da nam wartościowe, użyteczne wyniki. Przedstawimy ją w dalszej części artykułu. Jednak jak z większością „zasad” w projektowaniu user experience, nie jest to sztywny podział, jedynie wskazówki, w którą stronę podążać.

Metody badawcze na etapie Discover

Na etapie odkrywania, poznawania problemu i produktu możemy wykorzystać następujące metody badawcze:

  • badania terenowe
  • wywiady z użytkownikami
  • badania dzienników
  • wywiady z interesariuszami
  • wymagania i ograniczenia projektowe
  • wywiady z innymi działami — np. sprzedażowym czy obsługa klienta
  • testowanie produktów konkurencyjnych

Metody badawcze na etapie Explore

Etap EXPLORE wiąże się z zagłębieniem się w proces badawczy, w problem i analizę produktu. Pomocne mogą okazać się tu takie metody badawcze jak:

  • benchmarking (analiza konkurencji)
  • design review (przegląd projektu)
  • stworzenie persony
  • analiza sposobu wykonania zadania
  • tworzenie Customer Journey Map
  • human-centered design
  • prototypowanie i testowanie
  • tworzenie user stories
  • card sorting

Metody badawcze na etapie Test

Etap TEST skupia się oczywiście wokół testowania prototypu, śledzenia użyteczności w czasie, identyfikowania błędów ale też dbania o wypracowane dane i informacje osobowe użytkowników. Metody badawcze wykorzystywane na tym etapie to między innymi:

  • jakościowe testy użyteczności
  • monitorowanie social mediów
  • benchmarking testing
  • ewaluacja dostępności
  • instrukcje testowe i pomoc

Metody badawcze na etapie Listen

Ostatni omawiany etap badań — czyli LISTEN — skupia się na ocenie tego co projektanci słyszą -opinii użytkowników, ich emocji związanych z użytkowaniem produktu, To także komunikacja w zespole i planowanie dalszych działań. Na tym etapie warto wdrożyć takie metody badawcze jak:

  • ankiety
  • przegląd analityczny
  • search-log analysis
  • przegląd błędów w użyteczności
  • przegląd feedbacku
  • przegląd FAQ

Podsumowanie

Przedstawiliśmy ogólny podział metod badawczych w procesie UX i ich przyporządkowanie do poszczególnych etapów, prezentowane przez The Norman Nielsen Group. Warto jednak pamiętać, że każdy projekt UX jest inny, elastyczny i nie zawsze warto trzymać się sztywno ram czy zasad. Zdarzy się, że na danym etapie będzie wymagane przeprowadzenie badania nieoczywistą metodą, innym razem planowana metoda badawcza może okazać się niemożliwa do wdrożenia (ze względu na jej koszt, naglący termin, czy brak odpowiedniej grupy badawczej użytkowników) i będzie trzeba ją zastąpić inną. Ważne, aby w tym wszystkim pozostać skupionym na celu projektu, poszukiwaniu odpowiedzi na postawione wcześniej pytania badawcze oraz pamiętać o wymaganiach biznesu i potrzebach użytkownika.

Przeczytaj także nasz artykuł z serii Wprowadzenie do UX

Jeśli podobają Ci się treści, które tworzymy, sprawdź również: Facebook, Twitter, LinkedIn, Instagram, YouTube, Pinterest,TikTok.

Jak wybrać odpowiednią metodę badawczą? klaudia brozyna avatar 1background

Autor: Klaudia Kowalczyk

Graficzka i UX designerka, która za pomocą projektów przekazuje to, co trudno ująć w słowach. Zwraca uwagę na najmniejsze detale – każdy użyty kolor, linia czy czcionka ma znaczenie. Klaudia pasjonuje się projektowaniem grafiki i stron internetowych.

Badania UX:

  1. Czym są badania UX?
  2. Rodzaje badań UX
  3. Czym są pytania badawcze i jak je formułować?
  4. Proces zbierania wymagań dla projektów UI/UX
  5. Jak wykorzystać dane już posiadane przez klienta?
  6. Jak napisać plan badań UX?
  7. Jak wybrać odpowiednią metodę badawczą?
  8. Jak testowanie pilotażowe może poprawić badania z użytkownikami?
  9. Jakie narzędzia i kanały wykorzystywać przy rekrutacji uczestników badania UX?
  10. Ankiety przesiewowe dla badań UX
  11. Zachęty do badań UX
  12. Badania UX z udziałem dzieci
  13. Metody badań odkrywczych
  14. Czym jest desk research?
  15. Jak przeprowadzać wywiady z użytkownikami?
  16. Jak przeprowadzać badania dzienniczkowe?
  17. Czym jest grupa fokusowa w badaniach?
  18. Czym są badania etnograficzne?
  19. Czym są badania kwestionariuszowe?
  20. Czym jest sortowanie kart (card sorting)?
  21. Czym są badania ewaluacyjne?
  22. Czym są testy użyteczności?
  23. Kiedy i jak przeprowadzać testy preferencji?
  24. Czym są testy A/B w badaniach UX?
  25. Eyetracking w testowaniu UX
  26. Czym jest test drzewa w badaniach UX?
  27. Testy pierwszego kliknięcia w badaniach UX
  28. Czym jest analiza zadań w badaniach UX