Czym są badania etnograficzne?| Firmbee

Przeczytaj nasz artykuł i dowiedz się kilku ciekawostek o badaniach etnograficznych w UX Opisujemy w nim czym w ogóle jest etnografia i badania etnograficzne, przedstawiamy korzyści płynące z ich wykorzystania radzimy jak najlepiej przygotować się do badań terenowych.

Czym są badania etnograficzne?

Czym są badania etnograficzne?
Korzyści ze stosowania badań etnograficznych w UX
Jak przygotować się do badania etnograficznego?
Podsumowanie

Czym są badania etnograficzne?

Każdy badacz UX wie, że to co ludzie robią, a to co ludzie mówią to często dwie zupełnie różne rzeczy. Porównując więc zachowania z ich opisem i wyjaśnieniem, łatwo się pogubić. Wspomnienia uczestników badania mogą być często niespójne np. z nagraniami z tego badania. Motywacje, które kierują danym zachowaniem, również nie zawsze są dla badaczy jasne. W dużej mierze właśnie dlatego narodziła się etnografia. Etnografia to rodzaj badań terenowych, w których badacze obserwują ludzi w ich naturalnym środowisku, aby uzyskać bardziej holistyczne, kontekstowe zrozumienie ich potrzeb.

W przeciwieństwie do innych rodzajów badań terenowych etnografia wymaga od badacza prawdziwego „zanurzenia się” w badanym środowisku. W etnograficznych badaniach terenowych badacz może wręcz zaprzyjaźnić się z badanymi i współpracować społecznie przez cały czas trwania badania. Jest to szczególnie przydatne, gdy naturalne lub znane środowisko badacza bardzo różni się od tego, które postanowił zbadać. Chociaż etnografia ma swoje korzenie w antropologii, metody etnograficzne zostały przystosowane do wykorzystania w badaniach z użytkownikami w UX. W kontekście badań UX właśnie etnografia jest też określana jako antropologia cyfrowa, badania terenowe lub badanie kontekstowe. Badania etnograficzne UX ujawniają spostrzeżenia użytkowników, umożliwiając obserwację użytkowników w kontekście ich rzeczywistych środowisk technicznych i społecznych.

Korzyści ze stosowania badań etnograficznych w UX

Jedną z najbardziej oczywistych zalet badań etnograficznych jest zwyczajnie obserwacja użytkowników w ich naturalnym otoczeniu. Podejście etnograficzne do badań w UX dotyczy tego, jak ludzie odnoszą się do technologii w swoim naturalnym środowisku. Dzięki etnografii projektanci mogą dogłębnie poznać codzienne życie swoich potencjalnych użytkowników oraz ich naturalne tendencje i wzorce zachowań.

Istotną zaletą badań etnograficznych jest ich czas – badania etnograficzne są ciągłe, trwają przez dany okres czasu. Dla porównania przy ankiecie, wywiadzie, a nawet grupie fokusowej, spostrzeżenia użytkowników można wykorzystać tylko przy jednej okazji.

Badania etnograficzne zapewniają też kontekst. Etnografia pozwala badaczom obserwować sytuacje i okoliczności, w których produkt będzie realnie używany. Niektóre okoliczności są oczywiście ważne (np. to jak szybko użytkownicy są w stanie chwycić i otworzyć parasol, gdy zaczyna padać?) — ale są też mniej zauważalne aspekty, które mogą dostarczyć dalszych informacji (np. w którym momencie użytkownicy sięgają po parasol – po pierwszym grzmocie czy wcześniej? W którym momencie między mgłą a ulewą ludzie zmieniają kaptur na parasol? itd.).

Dzięki badaniom etnograficznym badacz naprawdę dobrze poznaje swojego użytkownika końcowego. Obserwując swoją grupę docelową i opracowując spostrzeżenia oparte na rzeczywistych zachowaniach, badacz i projektant UX może stworzyć produkt lepiej dopasowany do potrzeb przyszłych użytkowników.

Ostatnią istotną korzyścią etnografii jest zrozumienie problemów, luk i poznanie możliwości. Badania etnograficzne wykorzystują społeczny aspekt projektowania produktów, ujawniając wyzwania, przed którymi stają ludzie, gdy wchodzą w interakcję z produktem w swoim naturalnym otoczeniu. Badacze obserwują sygnały behawioralne, aby odkryć, gdzie technologia może pomóc (lub gdzie może przeszkadzać) i pozwolić na lepsze, bardziej efektywne projektowanie produktu.

Jak przygotować się do badania etnograficznego?

Istnieją dwa główne etapy prowadzenia etnograficznego badania terenowego – jest to okres wstępnego planowania oraz część skupiona już na badaniach z użytkownikami (uczestnikami). Chociaż potencjalnie badanie terenowe ma charakter otwarty — jak każde inne badanie naukowe — to nadal wymaga wcześniejszego planowania, aby zapewnić odpowiednią logistykę. Zanim przystąpisz do badania, warto odpowiedzieć sobie na kilka pytań:

Jak długo będzie trwało badanie?
Gdzie się odbędzie?
Kto powinien być zaangażowany w etap badań?
Jak będziesz rejestrować zebrane dane?
Z jakich metod obserwacyjnych będziesz korzystać?
Na jakie pytania masz nadzieję uzyskać odpowiedź?

Przygotowanie do badania to szczególnie ważny etap, ponieważ np. niektóre lokalizacje mogą wymagać wcześniejszego przygotowania czy uzyskania pozwolenia. Czasem trzeba też stworzyć wcześniej sieć potrzebnych kontaktów, których będziesz potrzebować, aby sprawnie funkcjonować w wybranym otoczeniu. Ponadto może być konieczne zaangażowanie innych osób niż tylko uczestników — takich jak dodatkowi badacze, wewnętrzni interesariusze, rodzice czy nauczyciele w przypadku badań z udziałem dzieci. Pamiętaj, aby włączyć te osoby tak wcześnie, jak to tylko możliwe, aby uniknąć nieprzyjemnych już problemów po rozpoczęciu badania.

Istnieje wiele metod badawczych, należących do badań terenowych. Można je podzielić na trzy kategorie — obserwacje bezpośrednie, aktywna obserwacja (aktywne uczestnictwo) i wywiady — ale to samo badanie może obejmować metody z wielu kategorii. Bezpośrednia obserwacja oznacza po prostu obserwację kogoś (lub grupy osób), aby zobaczyć, jak się zachowuje w danej sytuacji i dlaczego. W idealnej sytuacji uczestnik badania nie przejmuje się tym, że go obserwujesz i zachowuje się dokładnie tak, jakby cię nie było. W pewnych okolicznościach możesz też być w stanie się ukryć.

Przykładowo – czasami badacze obserwują kupujących w centrach handlowych czy sklepach z pamiątkami i nikt z nich nie wie, że jest obserwowany. Taka forma obserwacji ma jednak zarówno etyczne, jak i praktyczne ograniczenia. W większości przypadków będziesz musiał wyjaśnić uczestnikom swoją obecność i mieć nadzieję, że po prostu będą zachowywać się naturalnie. Rejestrowanie danych może mieć formę dowolnych notatek, wykorzystania gotowych protokołów i arkuszy danych lub zapisu audiowizualnego (uzupełnionego notatkami badacza).

Bezpośrednia obserwacja może być niezależnym badaniem, ale jest również świetnym sposobem na zebranie informacji potrzebnych do ustrukturyzowania późniejszych faz badawczych. Aktywna obserwacja to forma badania, w której badacz w pewnym sensie dołącza do badanej grupy osób. Rejestrowanie danych odbywa się zwykle za pomocą notatek terenowych lub wpisów w dzienniku pisanych w przerwie od obserwacji.

Rekrutacja odpowiednich uczestników do badań w UX jest jednym z najważniejszych i najtrudniejszych kroków każdego rodzaju badań – badania etnograficzne nie są tu wyjątkiem. Podobnie jak rekrutacja do innych metod badań jakościowych, rekrutacja użytkowników do badań etnograficznych obejmuje:

Zdefiniowanie celów badawczych i metodologii
Określenie najlepszych typów uczestników do rekrutacji (zdefiniowanie grupy docelowej na podstawie kryteriów takich jak psychografia, zachowania, dane demograficzne i geograficzne)
Określenie liczby potrzebnych uczestników. W przypadku badań jakościowych zwykle wystarcza 5–12 osób
Poszukiwanie potencjalnych uczestników – wywiady z użytkownikami czy screenery mogą w tym pomóc
Uczestnicy projekcji. Przejdź do rozdziału Ankiety przesiewowe, aby dowiedzieć się, co, dlaczego i jak wykonać na tym etapie.

Podczas rekrutacji standardowo pamiętaj też o zapewnieniu zachęty do badania a także o kwestiach formalnych – takich jak zebranie zgody na udział w badaniu od uczestników.

Podsumowanie

Badania etnograficzne nie muszą być skomplikowane, czasochłonne, nie muszą wymagać zaangażowania w nie bardzo wyspecjalizowanych badaczy. Główną częścią badania terenowego jest wyjście do ludzi i rozmowa z nimi w ich naturalnym otoczeniu, podczas użytkowania badanego produktu. Poznaj ich i zrozumieć ich zachowania i motywacje. Pozwoli ci to tworzyć lepsze, bardziej intuicyjne produkty, ale też zwyczajnie poznać użytkowników — co na pewno przyda się jeszcze w przyszłości.

Przeczytaj także nasz artykuł z serii Wprowadzenie do UX

Jeśli podobają Ci się treści, które tworzymy, sprawdź również: Facebook, Twitter, LinkedIn, Instagram, YouTube, Pinterest,TikTok.

Autor: Klaudia Kowalczyk
Graficzka i UX designerka, która za pomocą projektów przekazuje to, co trudno ująć w słowach. Zwraca uwagę na najmniejsze detale – każdy użyty kolor, linia czy czcionka ma znaczenie. Klaudia pasjonuje się projektowaniem grafiki i stron internetowych.

Zobacz wszystkie posty