Badania UX z udziałem dzieci

Badania UX z udziałem dzieci mogą stanowić dla badaczy nie lada wyzwanie z logistycznego punktu widzenia, jednak szczerość dzieci pozwala na uzyskanie ciekawych wniosków badawczych. Często takie badania są konieczne — badając produkt skierowany typowo do młodszych użytkowników — przeczytaj nasz artykuł, aby dowiedzieć się, jak odpowiednio przygotować badania UX i jak je przeprowadzić w sposób bezstresowy dla obu stron.

Badania UX z udziałem dzieci

Kiedy przeprowadzać badania UX z udziałem dzieci?
Jak przeprowadzać badania UX z udziałem dzieci?
Podsumowanie

Kiedy przeprowadzać badania UX z udziałem dzieci?

Każdy, kto miał do czynienia z dziećmi (zawodowo czy prywatnie) wie, że dzieci to nie tylko „mali dorośli”. Kierują nimi zupełnie inne motywacje, inaczej postrzegają otaczający je świat, inaczej myślą i inaczej wchodzą w interakcje. Dzieci mają różne oczekiwania co do wyglądu swoich produktów, a procesy, które wydają się powszechne dla dorosłych, mogą stanowić wyzwanie dla dzieci. Dlatego projektując produkt dla dzieci, błędem będzie badanie UX przy pomocy dorosłych respondentów — będą oni inaczej obchodzić się z produktem, będą zwracać uwagę na inne rzeczy i funkcjonalności. Wynik takiego badania prawdopodobnie nie będzie więc dla nas wartościowy. Aby sprawdzić, czy nasi docelowi użytkownicy (w tym przypadku dzieci) będą zadowoleni z wypracowanego przez nas rozwiązania, musimy zaangażować ich w proces badawczy.

Jak przeprowadzać badania UX z udziałem dzieci?

Sam schemat przygotowania i przeprowadzania badań UX w przypadku dzieci, nie różni się bardzo od badań z dorosłymi respondentami. Różnić się powinno nasze podejście — musimy upewnić się, że dzieci dobrze zrozumiały nasze pytania/zadania oraz że czują się komfortowo podczas całego badania. Pozwoli to uzyskać wartościowe informacje i wnioski badawcze.

Planowanie i przygotowanie do badania powinno przebiegać podobnie jak w przypadku badań z dorosłymi. Należy ustalić, czy badanie będzie przeprowadzane w formie zdalnej, czy stacjonarnie. Rekrutacja zdalna może wydawać się szybka i łatwa, pozwala też dotrzeć do uczestników z szerszej grupy demograficznej geograficznej czy społeczno-ekonomicznej. Przeprowadzenie badania w formie stacjonarnej, w miejscu zamieszkania respondenta pozwala zobaczyć prawdziwy kontekst użycia produktu.

Czy uczestnik testuje produkt w pokoju ze słabym zasięgiem Wi-Fi? Czy rodzeństwo rozprasza go, gdy próbuje np. ukończyć kolejny poziom w grze? Czy stary rodzinny iPad musi być stale podłączony do kontaktu z powodu rozładowanej baterii? Tego rodzaju obserwacje mogą mieć realne konsekwencje dla sposobu projektowania produktu. W większości przypadków bogatsze dane uzyskasz właśnie podczas prowadzenia badań osobistych. Łatwiej jest wtedy utrzymać zaangażowanie i koncentrację uczestników badania, a podczas testów użyteczności produktu można śledzić ich mimikę, język ciała i liczne aspekty behawioralne.

Prowadząc badania z dziećmi w wieku poniżej 10 lat, najlepiej trzymać się testów stacjonarnych. Zdalne testy z młodszymi dziećmi zwykle utrudniają proces, ponieważ trudniej je kontrolować, szczególnie jeśli się znudzą lub czymś rozproszą. Z kolei zdalne testowanie w przypadku nastolatków może być całkiem udane.

Kolejnym etapem jest rekrutacja uczestników do badania. O rekrutacji uczestników i dostępnych kanałach rekrutacyjnych pisaliśmy już wcześniej. W przypadku rekrutacji dzieci warto skorzystać z lokalnych opcji rekrutacyjnych — można poprosić o pomoc znajomych, udostępnić posty na rodzinnych grupach na Facebooku, rozdawać ulotki w szkołach i przedszkolach, domach kultury, grupach piłkarskich czy teatralnych.

Bardzo istotny może okazać się kontakt właśnie z przedszkolami, szkołami obozami — to ogromna baza potencjalnych uczestników, z którymi można się skontaktować poprzez przekazanie informacji rodzicom. Niezależnie od wybranej metody rekrutacji, pamiętaj, aby taka ulotka/post informacyjny zawierał krótki opis celów badawczych, oczekiwania względem uczestników, miejsce i czas trwania badania oraz proponowaną zachętę do uczestnictwa (np. bony upominkowe lub gotówka).

Po doborze grupy badawczej pora zaplanować pytania, które chcemy zadać. Podobnie jak w przypadku standardowych badań z dorosłymi, dobrze jest przetestować scenariusz, przeprowadzając badanie UX pilotażowe. Pozwoli ono nie tylko wyłapać „błędy” w naszym scenariuszu (pytania niejasne, problematyczne), ale też przejść próbę generalną przed faktycznym badaniem — co może być szczególnie cenne jeśli nie mamy jeszcze doświadczenia w prowadzeniu badań z najmłodszymi uczestnikami. Warto pamiętać, aby nie zadawać zbyt ogólnych pytań — w badaniach z dorosłymi bardzo ogólne, otwarte pozwalają się rozluźnić i otworzyć przed badaczem. W przypadku dzieci zbyt szerokie pytania mogą je zdezorientować, przez co swoją odpowiedzią odpłyną zbyt daleko. Dobrym pomysłem na pytanie otwierające badanie UX, będzie np. zapytanie dziecka o ulubioną zabawę, grę komputerową czy przedmiot w szkole.

Na samym badaniu zadbaj o „rozgrzewkę” – krótką grę, zabawę, która pozwoli nam rozruszać dziecko, poczuć mu się pewniej i bardziej komfortowo. Zdarza się, że na sesji niezbędna będzie obecność rodzica (bo np. dziecko będzie bało się zostać samo). W takiej sytuacji uprzedź rodzica, że może przebywać w miejscu badania jedynie w roli cichego obserwatora, nie powinien podpowiadać swojemu dziecku, rozpraszać go ani komentować jego zachowań. Po zakończeniu badania możesz jednak poprosić rodziców o feedback — aby czuli się włączeni w cały proces.

Co jeszcze odróżnia badania dorosłych od badań z dziećmi? Warto dopasować formę pytania do wieku — przykładowo dla osoby dorosłej ocena czegoś w skali od 1 do 5 jest dość zrozumiała, dla dziecka jednak może to być mylące. W przypadku skali warto wykorzystać np. emotikony — od smutnej, przez obojętną po radosną buźkę — do przedstawienia skali. Pamiętaj, też o prostym i zrozumiałym języku — dzieci mogą nie rozumieć specyficznego, branżowego słownictwa więc przykładowo zamiast słowa „prototyp” powiedz „próbna strona”, zamiast „użyteczne” powiedz „proste do użycia dla dzieci”.

Dzieci też często są bardziej „odkrywcze” – być może podczas testów użyteczności będą klikać i odkrywać nowe rzeczy (często niezamierzenie). Ma to swoje plusy i minusy — być może odnajdą w prototypie nowy błąd, o którym nie wiedzieliśmy, co jednak wydłuży czas całego badania i wymusi na nas dalszy research i odciągnie od głównego problemu badawczego. Zadbaj o opcje szybkiego zresetowania prototypu i powrotu na badaną stronę.

Po zakończeniu badania pamiętaj oczywiście o pozytywnym feedbacku — podziękuj dzieciom za jego czas, uświadom, że bardzo ci pomógł swoim uczestnictwem i że świetnie sobie poradził. Możesz też nagrodzić je np. naklejką, kolorowanką lub drobną zabawką. Pamiętaj, że nagroda gotówkowa — powinna trafić jedynie do osoby pełnoletniej (w tym przypadku do rodzica lub opiekuna badanego dziecka)

Przeprowadzając badania z uczestnictwem dzieci, należy spodziewać się niespodziewanego. Oczywiście nigdy nie będziemy w stanie przygotować się na każdą ewentualność, planując badanie. Natomiast jest kilka rzeczy, które mogą nam pomóc sprawnie przeprowadzić badania. Swoboda podczas badań z dziećmi dotyczy nie tylko sposobu zachowania, ale też ubioru — bądź przygotowany na to, że być może będziesz zmuszony usiąść na podłodze lub się ubrudzisz.

Wygodny strój sprawi także że dziecko poczuje się swobodnie (a nie jak na szkolnym sprawdzianie). Przynieś kilka cichych rozrywek takich jak np. kolorowanki czy ciastolina, aby w razie potrzeby zająć ciekawskie rodzeństwo bez zakłócania sesji. Pamiętaj też o buforze czasu pomiędzy planowanymi spotkaniami (badania z dziećmi mogą się znacznie przeciągnąć). Z kolei jeśli dziecko będzie znudzone, sfrustrowane lub zmęczone, nie bój się przerwać badanie UX i zakończyć je szybciej.

Kiedy przeprowadzać badania UX z udziałem dzieci?

Badania z dziećmi często są nie tylko niezbędne (jeśli projektujemy produkt dla dzieci), ale też niezmiernie wartościowe! Jedną z najlepszych elementów jest obserwacja ich entuzjazmu do przedmiotów — słuchanie ich komentarzy odnośnie produktu czy obserwowanie mimiki twarzy kiedy coś je zaskoczy lub zdenerwuje. Dodatkowo bezwarunkowa szczerość i żywiołowość dzieci wpływa na ich szczerą opinię, a zabawne komentarze i powiedzonka, które usłyszymy podczas sesji badawczej, z pewnością pozostaną w naszej pamięci na długo i pozostaną zabawną anegdotą wśród twoich współpracowników. Na koniec pamiętaj, że dzieci są niesamowitą inspiracją! Obserwuj je i przenieść ich pasję, energię i otwartość na własną pracę.

Jeśli podobają Ci się treści, które tworzymy, sprawdź również: Facebook, Twitter, LinkedIn, Instagram, YouTube, Pinterest,TikTok.

Autor: Klaudia Kowalczyk
Graficzka i UX designerka, która za pomocą projektów przekazuje to, co trudno ująć w słowach. Zwraca uwagę na najmniejsze detale – każdy użyty kolor, linia czy czcionka ma znaczenie. Klaudia pasjonuje się projektowaniem grafiki i stron internetowych.

Zobacz wszystkie posty