Czym są badania UX i na czym polega praca UX researchera? W tym artykule przybliżymy zagadnienie badań UX, opowiemy o predyspozycjach potrzebnych do pracy w zawodzie badacza UX i jego codziennych obowiązkach. Podamy też kilka istotnych argumentów, świadczących o istotnym znaczeniu badań UX w kontekście produktu oraz całej organizacji.
Czym są badania UX?
Czym są badania UX?
Badania UX (doświadczeń użytkownika) polegają na poznaniu użytkownika danego produktu (strony czy aplikacji) jego doświadczeń z nim związanych, jego potrzeb, spostrzeżeń czy problemów. Dane te wykorzystywane są następnie do usprawnienia projektu produktu, strony, aplikacji czy oprogramowania. Badania UX w zależności od branży, czy obszaru zainteresowania działu je przeprowadzającego mogą przybierać różną formę — przykładem badań mogą być indywidualne wywiady pogłębione (IDI), analiza konkurencji (benchmarking) tworzenie person czy przeprowadzanie testów użyteczności z użyciem klikalnego prototypu.
Więcej o rodzajach badań dowiesz się z artykułu: Rodzaje badań UX. Warto pamiętać jednak, że nie istnieje jeden idealny proces projektowy ani jedna definicja badań UX — ponieważ zależy on od danego projektu, produktu, firmy i jej otoczenia w danym momencie i danym miejscu.
Praca UX researchera
Badaniami UX w organizacji często zajmuje się UX Designer, jednak coraz więcej firm decyduje się na wydzielenie osobnego stanowiska UX Researchera. UX Researcher jest osobą skupiającą się jedynie na przeprowadzaniu i analizie badań — którą przekazuje następnie UX i UI Designerom. Przeprowadzają research UX, badacze UX odkrywają motywacje, zachowania i potrzeby użytkowników, a także analizują, jak wykonują oni pewne działania na stronie czy w aplikacji.
Pracują zarówno z danymi jak i osobiście z użytkownikami — chociażby przy indywidualnych wywiadach pogłębionych (IDI) czy testach użyteczności. Takie testy i wywiady mogą odbywać się zarówno stacjonarnie (np. w siedzibie firmy czy wynajętej przestrzeni) jak i zdalnie przy użyciu narzędzi do nagrywania obrazu z komputera podczas przeprowadzanego testu. Zajmują się także przeprowadzaniem ankiet i zbieraniem feedbacku od użytkowników.
Główną rolą UX researchera jest poznanie użytkowników i odkrywanie ich potrzeb i motywacji, aby tworzyć produkty i usługi dopasowane do ich wymagań, intuicyjne i przyjemne w użytkowaniu. Korzystając z ilościowych i jakościowych metod badawczych, przeprowadzają kompleksowe badania i dzielą się ciekawymi wskazówkami z zespołem UX designerów. Celem UX researchera jest upłynnienie całego procesu i sprawienie, że praca na linii badacz-projektant-deweloper będzie przebiegać sprawnie i produktywnie.
Typowe obowiązki UX Researchera obejmują:
- stworzenie dopasowanego do produktu, sytuacji i możliwości planu badawczego i ustalenie jego celów badawczych
- ustalanie i wdrażanie strategii badawczej
- ścisła współpraca z projektantami UX, analitykami oraz zespołem projektowym
- zbieranie wymagań od klienta
- przygotowywanie scenariuszy badań i pytań ankietowych
- rekrutacja użytkowników do testów, badań, wywiadów
- przeprowadzanie ankiet (badań ilościowych)
- moderowanie sesji badawczych
- analiza wyników przeprowadzonych badań jakościowych i ilościowych, a także danych zastanych
- stworzenie obrazu użytkownika (persony) na podstawie jego potrzeb, pragnień motywacji i wyzwań
- zbieranie i przekazywanie wskazówek, zaleceń zespołowi projektowemu, zespołowi projektantów UX/UI i deweloperom
Wyodrębnienie stanowiska badacza UX w firmie staje się coraz bardziej popularną praktyką i pozwala skupić się pracownikowi jedynie na części badawczej – co wpływa na ogólną jakość i efekty jego pracy. Praca badacza UX będzie dobrym kierunkiem dla osób dociekliwych, lubiących analizowanie i wyciąganie wniosków. Należy jednak pamiętać że to nie tylko przeprowadzanie wywiadów z użytkownikami – ale też długie godziny spędzone z biurkiem, przperowadzanie desk reaserchu i analiza ogromnej ilości danych. Jest to jednak bardzo rozwojowa i opłacalna ścieżka kariery, idealna dla osób lubiących analizę, zadawanie pytań i szukanie ciekawych niuansów, a niekoniecznie pasjonujących się projektowaniem interfejsów – to pozostaje w rękach UX i UI Designerów.
Dlaczego badania UX są ważne?
Badania UX są bardzo ważne w procesie projektowym i niosą za sobą korzyści zarówno dla użytkowników korzystających z danego produktu jak i dla organizacji. Przeprowadzanie badań UX pomaga organizacji na wielu płaszczyznach:
- pozwala zrozumieć, jak użytkownicy poruszają się po stronie, aplikacji czy prototypie, a także jakie doświadczenia i emocje się z tym wiążą
- pozwala zmieniać i usprawniać pomysły, hipotezy i prototypy w oparciu o wyniki i analizę badań UX na wczesnym etapie projektowym (to pozwala zaoszczędzić czas całego zespołu projektowego, a także cenną pracę deweloperów)
- ma wpływ na poznanie i pozyskanie nowych klientów, a także rozwija możliwości biznesowe organizacji, wpływając tym samym na jej wynik finansowy oraz pozycję na rynku
- identyfikuje i naprawia wady produktów i usług
- zapewnia lepsze user experience i pozwala wyróżnić się na tle konkurencji
- Pozwala zrozumieć wszystkie interakcje użytkowników z interfejsem i poznać customer journey — ścieżkę, którą klient przechodzi po stronie/aplikacji
- pomaga dokładnie określić grupę docelową i dopasować ofertę promocyjną, marketingową oraz wygląd i funkcjonalności strony/aplikacji do użytkownika (klienta).
Podsumowanie
Po przeczytaniu artykułu łatwo stwierdzić, że badania UX mają wpływ nie tylko na wygląd i działanie strony, ale na całą organizację. Dbanie o regularne przeprowadzanie badań pozwala lepiej zrozumieć potrzeby naszego użytkownika i dopasować ofertę do jego wymagań. Zaoszczędzi to nie tylko czas zespołu, ale także firmowy budżet — ponieważ minimalizuje ryzyko wprowadzenia na rynek rozwiązania, które nie będzie odpowiadało potrzebom potencjalnych klientów.
Badania UX są bardzo obszernym tematem, który będziemy rozwijać w kolejnych wpisach — opowiemy o rodzajach badań, podpowiemy, jak zadawać pytania badawcze, jak zaplanować badania, zrekrutować grupę badawczą i jak analizować zebrane dane i interpretować wyniki.
Jeśli podobają Ci się treści, które tworzymy, sprawdź również: Facebook, Twitter, LinkedIn, Instagram, YouTube, Pinterest,TikTok.

Autor: Klaudia Kowalczyk
Graficzka i UX designerka, która za pomocą projektów przekazuje to, co trudno ująć w słowach. Zwraca uwagę na najmniejsze detale – każdy użyty kolor, linia czy czcionka ma znaczenie. Klaudia pasjonuje się projektowaniem grafiki i stron internetowych.
Badania UX:
- Czym są badania UX?
- Rodzaje badań UX
- Czym są pytania badawcze i jak je formułować?
- Proces zbierania wymagań dla projektów UI/UX
- Jak wykorzystać dane już posiadane przez klienta?
- Jak napisać plan badań UX?
- Jak wybrać odpowiednią metodę badawczą?
- Jak testowanie pilotażowe może poprawić badania z użytkownikami?
- Jakie narzędzia i kanały wykorzystywać przy rekrutacji uczestników badania UX?
- Ankiety przesiewowe dla badań UX
- Zachęty do badań UX
- Badania UX z udziałem dzieci
- Metody badań odkrywczych
- Czym jest desk research?
- Jak przeprowadzać wywiady z użytkownikami?
- Jak przeprowadzać badania dzienniczkowe?
- Czym jest grupa fokusowa w badaniach?
- Czym są badania etnograficzne?
- Czym są badania kwestionariuszowe?
- Czym jest sortowanie kart (card sorting)?
- Czym są badania ewaluacyjne?
- Czym są testy użyteczności?
- Kiedy i jak przeprowadzać testy preferencji?
- Czym są testy A/B w badaniach UX?
- Eyetracking w testowaniu UX
- Czym jest test drzewa w badaniach UX?
- Testy pierwszego kliknięcia w badaniach UX
- Czym jest analiza zadań w badaniach UX