Przyszłość rynku pracy. Czy AI zastąpi ludzi?

Czy sztuczna inteligencja zastąpi prawników? Czy wszyscy lekarze stracą pracę przez AI? A może praca programistów stanie się niebawem zbędna? Według badań przeprowadzonych przez Institute For The Future nawet 85% stanowisk, które będą zajmować ludzie w 2030, nie zostało jeszcze wynalezionych. A wiele tych ugruntowanych na rynku pracy przez tradycję zniknie lub zmieni się nie do poznania. Przyjrzyjmy się zatem bliżej zmianom, jakie rewolucja wywołana przez generatywną sztuczną inteligencję wywołuje na rynku pracy.

Przyszłość rynku pracy - omówione zagadnienia:

Rewolucja AI na rynku pracy

W dobie postępującej cyfryzacji i narastającej roli sztucznej inteligencji, pytanie o wpływ technologii na rynek pracy nabiera znaczenia. Z jednej strony, AI znacząco przyspiesza i usprawnia pewne procesy, z drugiej, budzi obawy o przyszłość zawodów, które dotychczas były domeną człowieka. Przypuszczenia dotyczą różnych branż — od prawniczej, przez medyczną, edukacyjną, aż po IT. Jakie zatem zawody znikną, a jakie się pojawią?

Czy AI zastąpi prawników?

Prawnicy mogą reprezentować swoich klientów w sądzie, pomagać im w negocjacjach kontraktów, doradzać im w kwestiach podatkowych i innych. Aby dobrze radzić sobie na rynku pracy, muszą posiadać szeroką wiedzę z zakresu prawa, a także umiejętności analityczne, negocjacyjne i komunikacyjne. Ponadto prawnicy muszą być w stanie myśleć strategicznie i podejmować trafne decyzje pod presją czasu.

Których z tych zadań nie potrafi wykonać sztuczna inteligencja? Według badania przeprowadzonego przez New York Times AI wykonuje już za prawników 23% pracy. Argumenty za tym, że AI zastąpi prawników, opierają się na tym, że AI może analizować skomplikowane kwestie prawne, czytać, recenzować i redagować długie teksty, tłumaczyć trudne koncepcje prawne dla zwykłych ludzi i nawet generować doskonale sformułowane paragrafy prawne — w czasie liczonym w sekundach i z bardzo niskim marginesem błędu.

Sztuczna inteligencja może radzić sobie doskonale z większością spraw w krajach o dojrzałym, stosunkowo jednoznacznym systemie prawnym, takich jak:

Wielka Brytania,
Stany Zjednoczone Ameryki,
Dania, czy
Norwegia.

Problem zaczyna się, jednak gdy w grę wchodzą interpretacje zwyczajowe, moralne, oraz szybkie zmiany w prawie, które mogą powodować nieprzewidziane sprzeczności.

Warto wypróbować aplikacje takie jak Lawyer AI, aby łatwiej zrozumieć pismo z sądu czy napisać odwołanie od mandatu. Jednak, choć AI ma potencjał do znaczącego wpływu na praktykę prawniczą, jest bardzo mało prawdopodobne, aby w pełni wyparła z rynku pracy prawników w najbliższej przyszłości. Przede wszystkim dlatego, że nie jest w stanie zrozumieć niuansów prawa i zasad moralnych, które są niezbędne do wykonywania tego zawodu. Ponadto, AI nie jest w stanie budować relacji z klientami i doradzać im w kwestiach osobistych.

Czy AI zastąpi lekarzy na rynku pracy medycznej

Podobnie jak w przypadku prawników, argumenty za tym, że AI zastąpi lekarzy, opierają się na zdolnościach AI do analizowania skomplikowanych problemów medycznych i szybkiego dostarczania diagnoz. Przykładowo, stworzony przez Google Med-PaLM 2 jest modelem sztucznej inteligencji, który potrafi odpowiadać na pytania medyczne z wysoką dokładnością i poprawnością dzięki temu, że był uczony na dużej bibliotece medycznej literatury naukowej i demonstracjach ekspertów. Med-PaLM 2 może pomagać lub wyręczać lekarzy w następujących zadaniach:

odpowiadanie na pytania z egzaminów lekarskich — Med-PaLM 2 osiągnął wynik 86,5% w egzaminie obowiązującym w Stanach Zjednoczonych,
generowanie wyczerpujących odpowiedzi na pytania zdrowotne konsumentów — model tworzy odpowiedzi, które są oceniane przez lekarzy jako dokładne, bezpieczne i pomocne,
podsumowywanie dokumentów medycznych — Med-PaLM 2 potrafi wydobywać najważniejsze informacje i wyciągać wnioski z elektronicznych kart zdrowia pacjentów, oraz dużych zbiorów danych medycznych,

Med-PaLM 2 jest nadal w fazie rozwoju i testowania, jednak już teraz jego możliwości są imponujące. Dodajmy do tego sterowane sztuczną inteligencją roboty medyczne, które potrafią wspomagać wykonywanie skomplikowanych i wymagających ogromnej precyzji operacji — na przykład oczu, jak ForSight Robotics.

Czy jednak AI zastąpi lekarzy? Zarówno medyczne modele językowe, jak i zastosowania sztucznej inteligencji w robotyce odmienią pracę lekarzy, zwiększą skuteczność, dostępność oraz szybkość diagnozy i leczenia. Jednak czy pacjenci będą chcieli rozmawiać bezpośrednio ze sztuczną inteligencją? Przeciwnicy tezy o zastąpieniu lekarzy przez AI uważają, że unikalnych umiejętności interpersonalnych i empatii lekarzy nie jest w stanie naśladować żadna sztuczna inteligencja.

Jaka będzie przyszłość zawodów medycznych na rynku pracy, okaże się pewnie w przeciągu dekady. Na razie zostańmy przy bezpiecznej tezie: obecnie, tak jak w przypadku prawników, sztuczna inteligencja może znacząco wspierać lekarzy, ale nie zastąpi ich całkowicie. Dodatkowo sztuczna inteligencja przyczyni się do powstania zupełnie nowych miejsc pracy, na przykład „Specjalista ds. Telemedycyny”, czy „Analityk danych medycznych”, którzy będą ściśle współpracować z AI.

Czy AI zastąpi nauczycieli?

Rynek AI w edukacji rośnie szybko i według raportu Markets and Markets ma osiągnąć wartość 3,7 miliarda dolarów do 2025 roku, w porównaniu do 0,8 miliarda dolarów w 2020 roku. Nowe zawody tworzone przez pojawienie się sztucznej inteligencji w branży edukacyjnej to przede wszystkim projektant edukacyjnych systemów AI, który tworzy całościowe rozwiązania edukacyjne we współpracy ze sztuczną inteligencją. A także opiekun wirtualnych klas, który odpowiada na pytania uczniów korzystających z elektronicznych nauczycieli.

Czy jednak przez sztuczną inteligencję na rynku pracy zabraknie miejsca dla nauczycieli? Argumenty za tym, że AI zastąpi nauczycieli, opierają się na zdolnościach AI do dostarczania spersonalizowanych ścieżek nauki dla każdego ucznia. Sztuczna inteligencja może bowiem dostosować proces nauczania do indywidualnych potrzeb każdego ucznia, co pozwala na lepsze rozwijanie indywidualnych zdolności.

AI może przejąć planowanie lekcji, sprawdzanie obecności i ocenianie. Asystenci głosowi mogą pomóc uczniom w organizacji nauki i słuchaniu edukacyjnych treści, na przykład podczas dojazdu do szkoły. AI może tworzyć spersonalizowane materiały do nauki, takie jak zestawy pytań albo wciągające quizy służące do przygotowania do egzaminów.

Jednak o ile AI może zastąpić niektóre aspekty pracy nauczyciela, takie jak żmudne ocenianie zadań domowych czy wymyślanie dodatkowych zadań dla najzdolniejszych uczniów… Sztuczna inteligencja nie zdoła pilnować klasy pełnej dzieci. Wychowanie i budowanie relacji z uczniami są elementami, które AI nie jest w stanie zastąpić.

AI zmienia sposób nauczania. Pomaga tworzyć scenariusze lekcji. Wymaga od nauczycieli innego podejścia, a także uczenia swoich podopiecznych korzystania z AI. Ale nie zastąpi nauczycieli.

Czy AI zastąpi programistów?

Programiści to jeden z zawodów, które wymieniane są często jednym tchem z lekarzami, prawnikami i nauczycielami zastępowanymi przez sztuczną inteligencję. Wszystko przez wspierane przez sztuczną inteligencję narzędzia no-code umożliwiające „programowanie bez programowania”, a przede wszystkim — zaawansowane narzędzia wspomagające pisanie kodu i sprawdzające jego poprawność, takie jak:

GitHub Copilot — to stworzone przez Microsoft narzędzie, które pomaga programistom pisać kod szybciej i lepiej, sugerując im linie kodu lub całe funkcje na podstawie ich kontekstu i preferencji. Działa szczególnie dobrze dla Pythona, JavaScriptu, TypeScriptu, Ruby, Go, C# i C++,
Amazon CodeWhisperer — analizuje kod źródłowy i wykrywa potencjalne błędy, luki bezpieczeństwa lub niezgodności ze standardami jakości, a następnie podpowiada poprawki lub ulepszenia,
wbudowane w ChatGPT Plus narzędzie Advanced Data Analysis, wcześniej znane jako Code Interpreter — umożliwia użytkownikom przeprowadzanie zaawansowanych analiz załączonego kodu i jego wykonywanie w kontrolowanym środowisku. Wciąż jednak wymaga nadzoru człowieka, aby zapewnić poprawność i bezpieczeństwo generowanego kodu.

Czy zatem AI wyprze programistów z rynku pracy? Jeszcze nie. Programowanie to bowiem nie tylko linie kodu, które może napisać sztuczna inteligencja, lecz także umiejętność stawiania i rozwiązywania problemów, oraz tworzenia architektury oprogramowania Jednak młodzi adepci programowania będą z pewnością zmuszeni do większego wysiłku. Z jednej strony będą startować z wyższego poziomu umiejętności, niż ich koledzy kilka lat temu, ponieważ będą mogli korzystać z narzędzi AI, które ułatwią im pisanie i testowanie kodu. Z drugiej strony, podstawowe umiejętności nie wystarczą, aby dostać pracę jako programista. Nie oznacza to jednak, że programiści będą zbędni lub niepotrzebni. Wręcz przeciwnie, ich rola będzie się zmieniać i ewoluować, wymagając od nich większej kreatywności, elastyczności i umiejętności współpracy.

Programiści będą musieli nie tylko pisać kod, ale także nadzorować i oceniać jego jakość, integrować go z innymi systemami, dbać o bezpieczeństwo i prywatność danych, a także uczyć się nowych technologii i języków programowania, aby być konkurencyjnymi na rynku pracy. AI będzie więc raczej wspierać niż zastępować programistów, a ci będą mogli skupić się na bardziej złożonych i po prostu ciekawszych zadaniach. Jakie zawody związane z programowaniem stworzy pojawienie się AI? W branży technologicznej wzrastać będzie zapotrzebowanie na ekspertów ds. etyki AI, a także inżynierów ds. uczenia maszynowego (ML).

Jakie zawody na rynku pracy zostaną zastąpione przez AI?

Najbardziej jaskrawym przykładem trzęsienia ziemi na rynku pracy była rewolucja przemysłowa. Podczas rewolucji wywołanej przez sztuczną inteligencję zawody będą znikać na świecie w różnym tempie, jednak najbardziej widoczne będą zmiany dla następujących zawodów:

Kierowcy ciężarówek — według Career Addict, zawód kierowcy ciężarówki może zniknąć do 2030 roku z powodu automatyzacji. Ich praca zostanie zastąpiona przez samochody autonomiczne,
Kasjerzy — już w tej chwili w supermarketach zwykle dostępne są automatyczne kasy, coraz powszechniejsze stają się także sklepy bezobsługowe. W najbliższych latach automatyczne systemy płatnicze oparte na sztucznej inteligencji mogą zastąpić ludzi i faktycznie wyprzeć kasjerów z rynku pracy.
Pracownicy produkcji — według Futurist Speaker liczba pracowników produkcji będzie się systematycznie zmniejszać ze względu na robotyzację i automatyzację coraz bardziej złożonych zadań. Roboty mogą wykonywać powtarzalne zadania w fabrykach, nie warto więc stawiać na karierę pracownika produkcji na rynku pracy.
Telemarketerzy— już dziś większość rozmów marketingowych od dużych call center rozpoczynają voiceboty, a realna osoba dołącza się do rozmowy wyłącznie w przypadku bardziej złożonych kwestii. Ze względu na postęp w rozwoju sztucznej inteligencji wkrótce roboty telefoniczne mogą przejąć także te zadania.
Analitycy finansowi — według artykułu na stronie AARP, także analitycy finansowi są jednymi z zawodów, które mogą zniknąć do 2030 roku.

Zawody, które mogą powstać dzięki sztucznej inteligencji

Umiejętności analityczne, zdolność rozwiązywania problemów, kreatywność, umiejętności miękkie takie jak komunikacja i współpraca, będą miały zasadnicze znaczenie w erze AI. Natomiast wśród nowych stanowisk wymagających „twardych umiejętności” wymieniane są najczęściej:

Specjalista ds. bezpieczeństwa cybernetycznego — według artykułu na stronie World Economic Forum, zajmuje się analizą i identyfikacją zagrożeń, w tym generowanych przez sztuczną inteligencję wykorzystywaną do ataków, oraz zmniejszaniem ryzyka naruszenia bezpieczeństwa przedsiębiorstwa,
Inżynier danych — projektuje i rozwija systemy umożliwiające konwersję surowych danych na dane wysokiej jakości, które można wykorzystać do analiz i modelowania,
Specjalista ds. etyki AI — artykuł na stronie Workable sugeruje, że specjaliści ds. etyki AI to jeden z nowych zawodów, które mogą cieszyć się dużym zainteresowaniem w wyniku rozwoju AI. Osoba zajmująca się etycznym wykorzystaniem AI odpowiada za zapewnienie odpowiedzialnego opracowywania i wdrażania technologii AI, z myślą o dobrobycie jednostek i całego społeczeństwa,
Trener personalny dla robotów — taka rola miałaby na celu szkolenie i optymalizację działania robotów lub systemów AI, aby działały jak najsprawniej, a przy tym były pomocne i nieszkodliwe dla ludzi,
Kurator danych — zajmuje się zarządzaniem danymi cyfrowymi, w tym ich ochroną, walidacją i utrzymaniem jakości.

Podsumowanie

AI ma potencjał do znaczącej optymalizacji procesów w wielu dziedzinach, oferując możliwości, które byłyby czasochłonne lub niemożliwe do realizacji przez człowieka. Mimo to, AI nie zastąpi w pełni ludzi w większości zawodów w najbliższej przyszłości. Powodem tego jest brak zdolności do rozumienia niuansów, budowania relacji interpersonalnych i zrozumienia kontekstu kulturowego lub moralnego, który jest nieodłącznym elementem wielu profesji.

Ponadto rozwój sztucznej inteligencji jest równoznaczny z pojawieniem się nowych zawodów i specjalizacji, w których ludzie będą pracować ramię w ramię z AI. To otwiera możliwości dla rozwoju kompetencji i adaptacji do dynamicznie zmieniającego się rynku pracy.

Mimo pewnych obaw i niepewności, które wiążą się z rosnącą rolą AI, technologia ta przynosi także szereg korzyści. Dzięki nowym interfejsom i sposobom wykorzystania sztucznej inteligencji współpraca z nią stanie się jeszcze bardziej efektywna. Warto więc inwestować w umiejętności, które pozwolą nam skutecznie współdziałać z nowymi technologiami i adaptować się do zmian. Dzięki temu prawdziwe stanie się hasło „AI nie zastępuje profesjonalistów, tylko sprawia, że ci świetni stają się jeszcze lepsi”.

Jeśli podobają Ci się treści, które tworzymy, sprawdź również: Facebook, Twitter, LinkedIn, Instagram, YouTube, Pinterest.

Autor: Marta Matylda Kania
Założycielka Superpowered by AI. Opracowuje dla biznesu procesy tworzenia treści przez generatywną sztuczną inteligencję. Interesuje się przyszłością AI w biznesie, pisze zaawansowane prompty i prowadzi szkolenia z ChataGPT dla firm.
Zobacz wszystkie posty