Jak menedżerowie mogą zapobiegać stronniczości bliskości (proximity bias)?

Czym jest proximity bias? Praca zdalna stanowi powszechną praktykę od niemal 3 lat, ale wciąż można spotkać się z różnicami w zdaniach na temat tego, czy przynosi pozytywne, czy negatywne efekty. Z jednej strony bowiem umożliwienie wykonywania obowiązków z domu zapewnia firmom dostęp do szerszego grona talentów, jest pozytywnie odbierane przez pracowników i nie wpływa negatywnie (na co wskazują badania) na ich wydajność. Z drugiej jednak strony przekłada się na ograniczoną kontrolę nad pracownikiem czy pojawienie się właśnie takich zjawisk jak proximity bias. Poniżej wyjaśniamy, co to za praktyka, jakie niesie za sobą konsekwencje i, co najważniejsze, w jaki sposób można z nią walczyć.

Jak menedżerowie mogą zapobiegać stronniczości bliskości (proximity bias)?

1. Proximity bias – na czym polega?
2. Czym przejawia się proximity bias?
3. Konsekwencje stronniczości w organizacji
4. Proximity bias – jak zapobiegać?
5. Proximity bias – podsumowanie

Proximity bias – na czym polega?

Bez wątpienia najważniejszą przewagą pracy biurowej nad w pełni zdalną jest możliwość nawiązywania bezpośrednich interakcji z innymi osobami z zespołu czy z firmy, czego nie zastąpi się w żaden sposób kontaktem przez Internet. Dużo łatwiej jest nawiązać koleżeńską relację – nawet na linii przełożony-pracownik – z osobami, które widuje się codziennie i spędza z nimi większość dnia w jednym pomieszczeniu. Niekiedy jednak koleżeńska relacja może zmienić się w faworyzowanie, które w miejscu pracy stanowi zdecydowanie negatywne zjawisko. Jeśli taka sytuacja dotycząca lepszego traktowania pracowników biurowych niż zdalnych pojawi się w firmie, wówczas mamy do czynienia z proximity bias.

Czym przejawia się proximity bias?

Warto podkreślić, że proximity bias może występować w organizacji na różnych szczeblach – i odnosić się zarówno do szeregowego pracownika, jak i osoby zajmującej stanowisko kierownicze czy menadżerskie. Co więcej, to zjawisko można zauważyć w licznych obszarach związanych z codziennym funkcjonowaniem w firmie. Wśród najczęściej spotykanych negatywnych praktyk stanowiących jego efekt wymienimy:

• pomijanie pracowników zdalnych przy awansach,
• nieprzekazywanie ważnych informacji osobom zatrudnionym zdalnie,
• niezapraszanie pracowników zdalnych na spotkania dot. obszaru ich codziennego działania,
• oferowanie dodatkowych możliwości (np. w zakresie rozwoju, benefitów, świadczeń, spotkań itd.) pracownikom obecnym fizycznie w biurze,
• obniżanie ocen pracowniczych osób zatrudnionych zdalnie przy braku odpowiednich wskazań w tym zakresie (np. niezrealizowanych KPI czy innych oznak świadczących o znacząco niższej wydajności w stosunku do pracowników biurowych),
• nieangażowanie pracowników zdalnych w podejmowanie ważnych decyzji związanych z zespołem czy firmą (w zależności od miejsca zajmowanego w strukturze firmy).

Konsekwencje stronniczości w organizacji

Do czego może prowadzić proximity bias? Rzucające się w oczy nierówności pomiędzy poszczególnymi pracownikami mogą przede wszystkim znacząco wpłynąć na samopoczucie psychiczne traktowanych gorzej osób, obniżając ich morale, zaangażowanie w pracę oraz codzienną wydajność. Konsekwencją takich praktyk w wielu przypadkach może być złożenie wypowiedzenia. Wysoka rotacja przekłada się natomiast na zwiększone koszty (z uwagi na otwarcie rekrutacji), osłabienie zespołu i konieczność poszukiwania nowego pracownika oraz spadek produktywności.

Proximity bias – jak zapobiegać?

Nie można się nie zgodzić z tym, że proximity bias stanowi negatywne zjawisko, które zdecydowanie należy zwalczać czy mu zapobiegać – w zależności od konkretnej sytuacji. W jaki sposób można to robić? Warto zacząć od zbudowania świadomości wśród liderów (np. w ramach dedykowanego szkolenia) dotyczącego istnienia takiego zjawiska i jego konsekwencji, a także zadbać o to, by cała komunikacja w firmie (zarówno skierowana do wszystkich pracowników, jak i w poszczególnych zespołach) prowadzona była kanałami online, a nie w ramach spotkań na żywo w biurze.

Niezbędne będzie również ustalenie zasad współpracy między pracownikami biurowymi a zdalnymi, by zapewniały podobne warunki wykonywania codziennych obowiązków. Dobrym rozwiązaniem może się okazać również opracowanie mierników wydajności pracowników, które będą takie same na danym stanowisku niezależnie od sposobu wykonywania zadań i pozwolą w odpowiedni sposób wystawić ocenę pracowniczą.

Proximity bias – podsumowanie

Niewątpliwie można stwierdzić, że proximity bias stanowi efekt pandemii COVID-19, która znacząco zmieniła warunki wykonywania codziennych obowiązków, dając możliwość pracowania z domu czy innego dowolnego miejsca. Co więcej, niesie za sobą szereg negatywnych konsekwencji, zwłaszcza w zakresie zdrowia psychicznego części pracowników, wstrzymania tempa rozwoju przedsiębiorstwa czy zmian w opinii na temat firmy jako pracodawcy. Między innymi z takich powodów tak istotne jest budowanie świadomości istnienia takiego zjawiska i szukania sposobów na to, jak mu zapobiegać, w czym pomocne mogą być wymienione powyżej praktyki. Warto wdrożyć je w swojej organizacji i obserwować, czy przynoszą oczekiwane rezultaty.

Przeczytaj także: Mobilność wewnętrzna – szansa na zdobycie nowych umiejętności

Jeśli podobają Ci się treści, które tworzymy, sprawdź również: Facebook, Twitter, LinkedIn, Instagram, YouTube, Pinterest,TikTok.