Jak postępować w przypadku niesłusznego zwolnienia?

Na rynku pracy zdarzają się niestety sytuacje, w których przedsiębiorcy przekraczają swoje uprawnienia i dokonują nieuzasadnionego bądź niezgodnego z przepisami prawa wypowiedzenia umowy o pracę. Niesłuszne zwolnienie z pracy to nieodosobnione przypadki, a częste sytuacje w różnych zawodach. Podstawę prawną zwolnień stanowi ustawowe i precedensowe (w niektórych krajach) prawo pracy. Nieuzasadnione zwolnienie może być podstawą dla pracownika do odwołania się do sądu lub trybunału pracy. Niesłuszne zwolnienie z pracy jest dla pracowników niewątpliwe trudnym przeżyciem. Dla niektórych z nich jest to równoznaczne z zakończeniem kariery zawodowej, a powrót na rynek pracy może okazać się niezwykle trudny. Dlatego tak ważne jest podjęcie walki z nieuczciwym pracodawcą, który nadużył swoich praw.

Niesłuszne zwolnienie z pracy – omówione zagadnienia:

1. Zwolnienie dyscyplinarne
2. Zwolnienie nieuzasadnione
3. O co może ubiegać się pracownik niesłusznie zwolniony dyscyplinarnie?
4. Podsumowanie

Zwolnienie dyscyplinarne

Przepisy prawa pracy regulują różne formy rozwiązania stosunku pracy, np. zwolnienia za porozumieniem stron. Jednakże mówiąc niesłuszne zwolnienie z pracy mamy na myśli zwolnienie dyscyplinarne. Przyczyny zwolnienia dyscyplinarnego są ściśle określone przez akty prawne. Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę w trybie dyscyplinarnym z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych (np. nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy, nieuzasadnione opuszczenie miejsca pracy skutkujące np. awarią maszyny), popełnienia przestępstwa przez pracownika w związku z wykonywana pracą (kradzież, pobicie współpracownika) oraz utraty uprawnień z winy pracownika do wykonywanej pracy (zawodowy kierowca traci prawo jazdy za spowodowanie wypadku pod wpływem alkoholu).

Zwolnienie nieuzasadnione

Zwolnienie może zostać uznane za bezpodstawne w przypadku gdy:

• pracodawca nie może przedstawić dowodów i niepodważalnych argumentów świadczących o winie pracownika,
• pracodawca nie zachował odpowiedniej procedury, czyli: nie poinformował pracownika o stawianych mu zarzutach, nie umożliwił mu złożenia wyjaśnień, nie dał mu szansy na korektę lub poprawę zachowania (z wyłączeniem poważnych przypadków naruszenia dyscypliny), pozbawił go prawa do odwołania się od decyzji o zwolnieniu,
• wystąpiło zwolnienie konstruktywne, dotyczy sytuacji, gdy pracownik rezygnuje z pracy, ponieważ jego pracodawca w sposób zasadniczy naruszył warunki umowy,
• skrócenie okresu wypowiedzenia lub niezachowanie odpowiedniej formy wypowiedzenia,
• naruszenie przepisów dotyczących pracowników objętych szczególną ochroną przed wypowiedzeniem.

Prawo pracy stanowi, że w sytuacji nieuzasadnionego zwolnienia organ rozpatrujący odwołanie, powinien poszukiwać odpowiedzi na dwa zasadnicze pytania:

1. Czy istniały poważne, uzasadnione i konkretne przesłanki determinujące konieczność zwolnienia dyscyplinarnego?
2. Czy w danych okolicznościach pracodawca działał w zasadny sposób?

Reasumując, jeżeli zwolnienie dyscyplinarne nie znajduje oparcia w wymienionych powyżej przesłankach albo pracownik nie zgadza się z przyczyną zwolnienia, zakończenie współpracy można uznać za nieuzasadnione rozwiązanie stosunku pracy. W takim przypadku pracownik może dochodzić swoich praw przed sądem lub trybunałem pracy.

O co może ubiegać się pracownik niesłusznie zwolniony dyscyplinarnie?

Zwolnienie dyscyplinarne wiąże się z nieprzyjemnymi konsekwencjami dla osoby zwolnionej takimi, jak:

• dyscyplinarny tryb rozwiązania umowy zostanie ujęty w świadectwie pracy,
• przekreślenie możliwości ubiegania się o wypłatę zasiłku dla bezrobotnych,
• utrata prawa do odprawy,
• złamanie kariery zawodowej, na którą bardzo negatywnie wpłynie wizerunek pracownika zwolnionego dyscyplinarnie.

Dlatego, gdy zawodzi obawa o niesłuszne zwolnienie z pracy pracownik powinien odwołać się od wypowiedzenia umowy o pracę, a następnie dochodzić swoich praw przed sądem lub trybunałem pracy. Przysługują mu konkretne roszczenia cywilnoprawne. Pracownik może żądać:

• przywrócenia do pracy na wcześniej zajmowane stanowisko, na poprzednich warunkach,
• wypłaty stosownego odszkodowania,
• sprostowania świadectwa pracy w zakresie trybu rozwiązania umowy.

Należy pamiętać, że dwa pierwsze roszczenia są odrębne i można ubiegać się tylko o jedno. Pracownicy najczęściej decydują się na wypłatę odszkodowania, ponieważ powrót do miejsca pracy, w którym zostali skrzywdzeni jest dla nich dużym obciążeniem psychicznym. Wysokość odszkodowania nie może być dowolna, ponieważ regulowana jest przepisami prawa pracy danego kraju. Jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby wystąpić z wyższym roszczeniem na drodze postępowania cywilnego. Odszkodowanie cywilnoprawne może być łączone z żądaniem zapłaty adekwatnego do sytuacji zadośćuczynienia na rzecz zwolnionej osoby. Ważne jest przedstawienie właściwych argumentów w zakresie doznanych krzywd na skutek zawinionego działania pracodawcy, np. problemy zdrowotne, depresja, poczucie niskiej wartości.

Podsumowanie

Biorąc pod uwagę, że niesłuszne zwolnienie z pracy w trybie natychmiastowym jest traumatycznym przeżyciem dla osoby zwalnianej i w znacznym stopniu może utrudnić jej powrót na rynek pracy zasadne jest, aby w sposób przemyślany, ale też zdecydowany podjęła kroki prawne. Korzystne rozwiązanie tej sprawy może być bodźcem do zmiany zatrudnienia i podjęcia nowych wyzwań zawodowych. Jednak przed powrotem do pracy warto jest też odpocząć i zregenerować siły, aby negatywne emocje nie utrudniły adaptacji w nowym miejscu pracy.

Jeśli podobają Ci się treści, które tworzymy, sprawdź również: Facebook, Twitter, LinkedIn, Instagram, YouTube, Pinterest.