Style przywództwa: współczujące i włączające

Kiedyś powszechnie używało się określeń takich jak „szef”, „kierownik”, „manager”. Te słowa idealnie pasowały do autorytarnego podejścia do zarządzania, w ramach którego najważniejszymi cechami były pełna władza i kontrola.

Zmiany, które zaszły w środowisku biznesowym i pracy, sprawiły, że obecnie uważa się, że to ludzie (ich doświadczenie, wiedza, umiejętności itd.) i relacje między nimi odgrywają kluczową rolę w osiąganiu przez organizację sukcesu. Takie czasy dużo lepiej opisują słowa: „lider” czy „przywódca”, co wymaga jednak, by pojawiły się odmienne niż dotychczas style przywództwa. Poniżej przedstawiamy dwa z nich – współczujące i włączające – opisując ich najważniejsze cechy i zastanawiając się, które z nich jest lepiej dostosowane do współczesnego krajobrazu biznesowego.

Czym się charakteryzuje przywództwo współczujące?

Liderzy wykorzystujący w codziennej pracy ten styl przywództwa (zwany również empatycznym) skupiają się przede wszystkim na wykazywaniu postawy zrozumienia oraz empatii wobec swoich pracowników. Poprzez wrażliwość na potrzeby i emocje swoich podwładnych, starając się tworzyć atmosferę, w której każda osoba czuje się dobrze. Ma to prowadzić do zwiększenia motywacji do pracy, a przez to – osiągania przez zespół czy organizację jako całość lepszych efektów.

Tego typu postawa jest oczekiwana przez pracowników nastawionych – zwłaszcza po czasach pandemii COVID-19 – na troskę o własny well-being (zdrowie fizyczne i psychiczne, work-life balance itp.). Za główne cechy tego stylu przywództwa należy więc uznać takie elementy jak:

• empatia – wczuwanie się w sytuacje i emocje innych ludzi, postawa zrozumienia dla cudzej perspektywy i doświadczenia,
• troska o dobrostan – przejawianie zainteresowania zdrowiem fizycznym i psychicznym, równowagą między życiem prywatnym a zawodowym oraz ogólnym samopoczuciem w przypadku każdego pracownika,
• aktywne słuchanie – udzielanie czasu pracownikom, aby mogli wyrazić swoje myśli, obawy, potrzeby i cele, docenianie ich wkładu i branie pod uwagę ich perspektywy przy podejmowaniu decyzji,
• wsparcie w trudnościach – gotowość służenia jako oparcie i pomoc w rozwiązywaniu problemów oraz pokonywaniu wyzwań.
• wsparcie w rozwoju – pomaganie w osiąganiu wyznaczonych celów zawodowych i osobistych poprzez udzielanie wskazówek i praktykę mentoringu.

Przywództwo włączające – na czym polega?

Ten styl przywództwa (zwany również inkluzywnym) stawia z kolei na 3 najważniejsze elementy: równość, różnorodność i uczestnictwo. Liderzy stosujący to podejście starają się tworzyć środowisko, w którym każdy członek zespołu jest szanowany, uwzględniany i doceniany za swoje unikalne perspektywy, doświadczenia i wkład – co staje się coraz bardziej istotne w dzisiejszym złożonym i różnorodnym środowisku biznesowym. Osoby, którzy praktykują ten styl przywództwa, zyskują innowacyjne i harmonijne zespoły, które osiągają lepsze wyniki, a jednocześnie są bardziej zadowolone ze swojej pracy. W tym przypadku znaczenie mają takie cechy jak:

• równość i sprawiedliwość – eliminowanie barier, które mogą utrudniać pełne uczestnictwo i rozwój każdej osoby, traktowanie każdego w ten sam sposób,
• akceptacja i szacunek – szanowanie różnic między poszczególnymi członkami zespołu (kulturowych, etnicznych, płciowych, wiekowych, w zakresie umiejętności itp.), tworzenie klimatu pracy wolnego od uprzedzeń i dyskryminacji,
• aktywne słuchanie – dawanie możliwości wyrażania swojego zdania, dzielenia się pomysłami i wnioskami (różnorodność perspektyw jest ceniona),
• wzajemne zaufanie – promowanie kultury współpracy między wszystkimi osobami w zespole poprzez zrozumiałą komunikację, transparentność i otwartość,
• wsparcie w rozwoju – angażowanie się w rozwój zawodowy pracowników (zapewnianie nowych możliwości, wspieranie w realizacji planów, wdrażanie mentoringu itd.).

Style przywództwa – które podejście jest lepsze?

Od razu można zauważyć, że oba przedstawione style przywództwa mają pewne wspólne cechy, co znacząco utrudnia wskazanie, które z podejść jest lepsze dla zespołu czy organizacji. Co więcej, każde z nich może się świetnie sprawdzić we współczesnym środowisku biznesowym i przynieść osiągnięcie wyznaczonych przez siebie celów.

Pierwsze z nich umożliwia zrozumienie i reagowanie na emocje, potrzeby i wyzwania jednostek, budując silne relacje, zwiększając motywację i wzmacniając lojalność wobec organizacji (istotne w dynamicznym, konkurencyjnym środowisku). Drugi styl przywództwa pozwala z kolei – poprzez tworzenie inkluzywnego środowiska – wykorzystać potencjał każdego członka zespołu, co prowadzi do lepszych efektów pracy. Uwzględnianie różnorodnych perspektyw i doświadczeń zapewnia również większą innowacyjność i łatwiejszą adaptację do zmian, równie istotną we współczesnych czasach.

Style przywództwa – podsumowanie

Chociaż istnieją pewne różnice między przywództwem opartym na współczuciu a włączającym, to należy wskazać, że oba te style przywództwa mogą się wzajemnie uzupełniać i wzmacniać. Poprzez skuteczne połączenie poszczególnych elementów można stworzyć środowisko, w którym jednostki czują się doceniane, wspierane i uprawnione do wnoszenia swoich unikalnych talentów i perspektyw. Lider może wykazywać empatię, troskę i zrozumienie wobec innych, jednocześnie dbając o to, czy wszyscy członkowie zespołu są równi, szanowani i uwzględniani. Najważniejsze jest jednak, aby dopasował swoje podejście do konkretnych potrzeb poszczególnych członków, kultury organizacyjnej oraz charakteru firmy, pamiętając o zachowaniu elastyczności w realizowanych działaniach.

Przeczytaj również: Efektywne podsumowanie rozmowy kwalifikacyjnej – 5 wskazówek dla rekruterów

Jeśli podobają Ci się treści, które tworzymy, sprawdź również: Facebook, Twitter, LinkedIn, Instagram, YouTube, Pinterest,TikTok.