Skanowanie otoczenia, jako narzędzie zarządzania strategicznego w biznesie

Co muszą robić współcześnie firmy działające w różnych branżach, by nie zostawać z tyłu za konkurencją, docierać do coraz to nowych konsumentów, budować lojalność obecnych i wyróżniać się ze swoją ofertą? W ramach odpowiedzi na to pytanie można wskazać szereg różnych procesów – np. wykorzystywanie nowoczesnych rozwiązań technologicznych czy realizowanie zapadających w pamięci kampanii reklamowych. Najistotniejsze jest jednak to, by potrafiły się dostosowywać do szybko zmieniającej rzeczywistości biznesowej. Wykazywanie takich zachowań nie będzie jednak możliwe bez monitorowania oraz analizowania zachodzących zmian, w czym pomocne może być tzw. skanowanie otoczenia. Poniżej wyjaśniamy, na czym polega ten proces i dlaczego stanowi jeden z najważniejszych narzędzi zarządzania strategicznego w przypadku współczesnych biznesów.

Na czym polega skanowanie otoczenia?

Skanowanie otoczenia odnosi się do procesu zbierania informacji o otaczającym nas środowisku za pomocą różnych technologii i narzędzi. W przypadku biznesu obejmuje pozyskanie danych i zmiennych zewnętrznych, które w większym lub mniejszym stopniu wpływają na działalność firmy, a są od niej niezależne (np. o klientach, konkurencji czy trendach rynkowych). Stosowanie tej techniki ma na celu dostarczenie informacji, które pozwolą firmom podejmować lepsze decyzje strategiczne i adaptować się do zmieniających się warunków rynkowych. Dzięki temu będą mogły lepiej wykorzystywać stojące przez nimi szanse i minimalizować pojawiające się zagrożenia, co przyczyni się do ogólnego sukcesu (w ramach budowania swojej konkurencyjności).

Przykładowe formy skanowania otoczenia

Jak wygląda skanowanie otoczenia w praktyce? To, jaką formę przyjmie ten proces, zależeć będzie od sytuacji firmy i celów, jakie chce osiągnąć. Inne działania są istotne bowiem z punktu widzenia przedsiębiorstwa dopiero wchodzącego na rynek, a tego o ustabilizowanej pozycji, które chce wprowadzić nowy produkt, trafić do odmiennej grupy docelowej czy prześcignąć konkurencję. Najczęściej jednak spotkamy się z tym, że ten proces przeprowadza się przy pomocy takich działań jak:

• analiza konkurencji – dzięki śledzeniu swoich konkurentów (realizowanych strategii, wytwarzanych produktów, prowadzonych działań marketingowych) firmy mogą odkryć, jakie są ich siły i słabości, a w ramach następnego kroku wykorzystać je dla osiągnięcia własnych korzyści,
• analiza rynku – by zapewnić jak najlepsze dostosowanie oferty do zmieniających się potrzeb klientów, firmy powinny monitorować zmiany na rynku w takich obszarach jak m.in. trendy konsumenckie, preferencje osób należących do grupy docelowej, nowe technologie czy planowane lub wdrożone regulacje prawne,
• analiza makroekonomiczna – firmy muszą uwzględniać czynniki makroekonomiczne, takie jak inflacja, stopy procentowe, zmiany kursów walutowych czy polityka fiskalna, ponieważ te elementy mogą mieć wpływ na koszty działalności i popyt na produkty lub usługi,
• analiza trendów – śledzenie tego, w jaki sposób zmieniają się przepisy, zachowania konsumenckie czy technologie (np. obecny nacisk na zrównoważone procesy i CSR) pozwala odkryć potencjał na rozwój w nieznanym dotąd kierunku,
• analiza społeczno-kulturowa – zrozumienie kulturowych i społecznych różnic między rynkami może pomóc firmom dostosować swoje produkty i strategie marketingowe do różnych grup klientów, co ma istotne znaczenie zwłaszcza w przypadku firm planujących ekspansję zagraniczną.

Jakie korzyści przynosi skanowanie otoczenia?

Informacje zebrane w ramach tego procesu mogą być wykorzystywane w różnych celach – od identyfikacji możliwości rozwoju dla firmy (nowe rynki, produkty, grupy docelowe itp.), aż po przeprowadzenie oceny ryzyka (czyli zagrożeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej). Tym samym można stwierdzić, że największą korzyścią tego procesu jest wspieranie firmy w opracowywaniu strategii biznesowej, która będzie dostosowana do potrzeb konsumentów i sytuacji (rzeczywistości) rynkowej – posiadanie aktualnych danych i informacji o podmiotach zewnętrznych pozwala bowiem na bardziej przemyślane podejmowanie decyzji. Co więcej, dzięki skanowaniu otoczenia firmy mogą bardziej elastycznie reagować na zmieniające się warunki rynkowe, co pozwala na utrzymanie stabilności działalności.

Skanowanie otoczenia – podsumowanie

Skanowanie otoczenia to bez wątpienia proces (narzędzie) zarządzania istotny z punktu widzenia firm, którym zależy na tym, by budować swoją pozycję konkurencyjną w dynamicznie zmieniającym się środowisku biznesowym. Żeby jednak jego przeprowadzanie przyniosło oczekiwane skutki, konieczne jest, by nie był wykonywany jednorazowo, ale regularnie powtarzany, pozwalając zidentyfikować zarówno nowe możliwości, jak i potencjalne zagrożenia. Nigdy bowiem świat – a przez to również rynek – nie zmieniały się tak dynamicznie jak ma to miejsce obecnie. Wystarczy na chwilę się zatrzymać, by pozostać w tyle i stracić swoją pozycję na rynku (a przez to klientów, zyski, potencjał itd.). Warto więc wykorzystać właśnie proces skanowania otoczenia (jako jedno z dostępnych narzędzi), by nie dopuścić do tego, by taka historia stała się historią Twojej firmy.

Jeśli podobają Ci się treści, które tworzymy, sprawdź również: Facebook, Twitter, LinkedIn, Instagram, YouTube, Pinterest,TikTok.