Na czym polega psychologia pozytywna w organizacji?

Na początku XXI wieku wybitny amerykański psycholog Martin Seligman postulował, że więcej niż nam się w rzeczywistości zdaje, zależy od nas samych i od naszego nastawienia. To właśnie ten badacz uznawany jest za jednego z prekursorów nurtu znanego jako psychologia pozytywna, który skupia się na badaniu i promowaniu takich aspektów życia człowieka jak szczęście, dobrostan, rozwój osobisty czy zdrowie psychiczne (podczas gdy tradycyjnie cała nauka kładła nacisk przede wszystkim na stany patologiczne takie jak depresja, przewlekły stres itp.). Bardzo szybko myślenie o tego typu aspektach zostało uznane za istotne dla jednostki jako pracownika i przełożone na grunt biznesowy. Poniżej wyjaśniamy, na czym polega i co obejmuje psychologia pozytywna w organizacji.

Psychologia pozytywna w organizacji – czyli co?

Psychologia pozytywna w organizacji polega na zastosowaniu zasad i technik tego nurtu w kontekście firmy. Kładzie nacisk na to, by pracodawcy (w tym bezpośredni przełożeni) wspierali pracowników w budowaniu poczucia szczęścia oraz zadowolenia z życia zawodowego, co ma przyczynić się do większych sukcesów dla firmy jako całości. Tym samym jej celem jest poprawa dobrostanu i efektywności pracowników, a także kreowanie wspierających środowisk pracy – w ramach hołdowania przekonaniu, że to, jakie mamy nastawienie do pracy, wpływa na to, w jaki sposób realizujemy swoje obowiązki.

Kapitał psychologiczny – najważniejszy element psychologii pozytywnej w organizacji

Za kapitał psychologiczny uznajemy wszystkie posiadane przez jednostkę zasoby osobiste, które są istotne w miejscu pracy, czyli m.in. poczucie własnej skuteczności, optymizm, motywację do realizacji obowiązków czy umiejętność samoregulacji po wysiłku (rozumianą jako zdolność jednostki do radzenia sobie ze stresem, przeciwnościami i trudnościami życiowymi). Wszystkie te zasoby mają wpływ na to, w jaki sposób pracownik realizuje swoje obowiązki i jakie efekty osiąga – a przez to także na zadowolenie z pracy, zaangażowanie czy zdrowie psychiczne. Istotne jest to, że kapitał psychologiczny to zasób, który można budować, rozwijać i wykorzystywać (zarówno na poziomie jednostki, jak i organizacji).

Psychologia pozytywna w miejscu pracy – co obejmuje?

Co jest niezbędne do tego, by wdrożona została psychologia pozytywna w miejscu pracy? Ed Diener i Robert Biswais Diener w książce pt. „Happiness at Work: Maximizing Your Psychological Capital for Success” wskazali 6 głównych elementów, które koniecznie powinny być obecne w firmie. Są to:

1. Samodzielność

   Organizacje powinny promować autonomię i dawać pracownikom pewien stopień swobody w podejmowaniu decyzji i wykonywaniu zadań (ang. empowerment). Takie postępowania pozwala na to, by zatrudnione osoby czuły się odpowiedzialne za swoją pracę, a także zwiększa ich motywację i kreatywność, co przekłada się na lepsze samopoczucie i nastawienie do realizowanych obowiązków.

2. Wspierające relacje (z przełożonymi/z zespołem)

   Tego typu organizacje stawiają na budowanie właściwych relacji między pracownikami i zapewnienie wsparcia społecznego. Tworzenie sprzyjającego klimatu, w którym panuje szacunek oraz empatia, a pracownicy wzajemnie sobie pomagają (zgodnie z myślą, że pracują na wspólny sukces), znacząco poprawia dobrostan pracowników.

3. Realizowane obowiązki

   Koncepcja zakłada również, że pracownicy powinni mieć możliwość wykorzystywania w pełni swoich umiejętności, talentów i kompetencji w miejscu pracy. Organizacja powinna więc stwarzać warunki, w których pracownicy mogą rozwijać się, doskonalić swoje umiejętności i wykorzystywać swoje mocne strony w ramach rozmaitych obowiązków. Dopasowanym do tego rozwiązaniem jest job crafting, który pozwala samodzielnie projektować swoje stanowisko pracy.

4. Otrzymywane świadczenia i benefity

   Wysokość wynagrodzenia, benefity czy dodatkowe motywatory również nie pozostają bez wpływu na to, jak pracownicy są nastawieni do swoich obowiązków. Warto jednak podkreślić, że jeszcze do niedawna za główny motywator dla pracowników uznawało się otrzymywane wynagrodzenie, podczas gdy obecnie coraz większy nacisk kładzie się na wzajemne relacje, troskę o zdrowie czy poczucie sensu w pracy.

5. Szacunek i uznanie społeczne

   Pracownicy – bez względu na zajmowane stanowisko czy szczebel w hierarchii – potrzebują stałego potwierdzania swojej wartości. Otrzymywanie uznania za osiągnięcia i wkład w organizację wzmacnia poczucie własnej wartości oraz zadowolenie z wykonywanej pracy, co przekłada się na większą motywację i satysfakcję. Uznanie społeczne sprzyja także tworzeniu pozytywnych relacji międzyludzkich, przyczyniając się do poprawy ogólnego dobrostanu jednostki.

6. Jasne oczekiwania wobec pracownika

   Założeniu wykorzystania psychologii pozytywnej w organizacji cechują również jasne wytyczne dot. realizowanych obowiązków i sposobów funkcjonowania w pracy w przypadku każdej zatrudnionej osoby. Zagubienie czy niezrozumienie w tym zakresie przekładające się na uczucie przytłoczenia nie wpłynie w odpowiedni sposób na nastawienie do godzin spędzanych w pracy.

Psychologia pozytywna w miejscu pracy– podsumowanie

Praca to istotny element życia każdego człowieka – a typowe nastawienie do niej przepełnione jest narzekaniem w związku z liczbą narzuconych obowiązków, koniecznością porannego wstawania, złymi relacjami ze współpracownika lub przełożonymi czy niezadowoleniem z warunków pracy (zwłaszcza w obszarze wynagrodzenia oraz elastyczności czasu i miejsca pracy). Psychologia pozytywna w miejscu pracy staje naprzeciw takiej postawie i uznaje, że osiąganie sukcesu przez organizację jest dodatnio skorelowane z dobrostanem pracownika. Istotne jest to, że nad właściwą postawą mogą pracować obie strony – zarówno zatrudniona osoba, jak i jej przełożony czy pracodawca. Ze strony organizacji konieczne jest dopasowanie postępowania do każdego pracownika i odpowiadanie na jego potrzeby w zakresie czynników zapewniających zadowolenie z pracy.

Przeczytaj również: Efektywne podsumowanie rozmowy kwalifikacyjnej – 5 wskazówek dla rekruterów

Jeśli podobają Ci się treści, które tworzymy, sprawdź również: Facebook, Twitter, LinkedIn, Instagram, YouTube, Pinterest,TikTok.