Na czym polega zarządzanie przez jakość (TQM)?

Po II wojnie światowej Japonia stanowiła kraj zdecydowanie zacofany w stosunku do państw zachodnich – nie tylko z uwagi na zniszczenia wojenne, ale również posiadanie niewielkich ilości zasobów mineralnych, co sprawiało, że musiała opierać się w tym zakresie na imporcie.

W ciągu zaledwie 30 lat stała się jednak potęgą gospodarczą dominującą (i przede wszystkim pokonującą Amerykanów) na rynku motoryzacyjnym. Pomogła jej w tym koncepcja opracowana przez amerykańskiego statystyka Williama Edwardsa Deminga, znana jako zarządzanie przez jakość (ang. Total Quality Management, TQM), i wykorzystywana obecnie w firmach działających w różnych branżach na całym świecie. Poniżej wyjaśniamy, na czym polega, jakie są jej główne założenia i jakie korzyści jej zastosowanie może przynieść organizacji.

Jak wygląda zarządzanie przez jakość?

Zarządzanie przez jakość to strategia, która świetnie wpasowała się w kulturę i podejście do życia Japończyków, którzy znani są z nacisku na dokładność, precyzję i staranność w wykonywaniu zadań, a także partycypację pracowników w realizowanych procesach oraz klientocentryczność. Ta koncepcja ma na celu osiągnięcie doskonałości we wszystkich obszarach działalności organizacji. TQM jest podejściem holistycznym, które koncentruje się na zaspokajaniu potrzeb klientów poprzez ciągłe ulepszanie procesów i produktów, w co zaangażowani są wszyscy pracownicy firmy. Zgodnie z tą filozofią właśnie takie postępowanie ma potencjał, by zapewnić przedsiębiorstwu długoterminowy sukces.

Wypróbuj Firmbee za darmo!

Jak wygląda zarządzanie przez jakość?

Japońskie firmy, takie jak Toyota, Sony i Honda, osiągnęły znaczący sukces na rynkach światowych dzięki skoncentrowaniu się na doskonaleniu swoich produktów oraz procesów. W swoich codziennych działaniach wdrożyły kilka kluczowych założeń zarządzania przez jakość, które przedstawiamy poniżej.

1. Klient w centrum uwagi

TQM stawia klienta na pierwszym miejscu — skupia się na zrozumieniu oraz przede wszystkim zaspokajaniu jego potrzeb i oczekiwań. Co to w praktyce oznacza? Że organizacja skupia się na badaniu tego, co jest ważne dla jej klientów, a następnie dostosowuje do tych ustaleń tworzone produkty lub usługi.

2. Ciągłe doskonalenie

TQM promuje koncepcję ciągłego doskonalenia, która oznacza, że organizacja dąży do stałego ulepszania swoich procesów, produktów i usług poprzez analizę, identyfikację obszarów do poprawy oraz wprowadzanie odpowiednich zmian. Aby identyfikować i eliminować błędy, marnotrawstwo zasobów czy powstające problemy sięga po różnego rodzaju narzędzia i techniki, takie jak np. Kaizen, Six Sigma czy Lean Management.

3. Zaangażowanie pracowników

W TQM wszyscy pracownicy organizacji są zaangażowani w proces doskonalenia produktów, usług czy innych działań. Przedsiębiorstwa nie tylko jednak zachęcają do aktywnego uczestnictwa, ale również słuchają pomysłów na poprawę działań pochodzących od zatrudnianych osób i promując ich inicjatywę.

4. Analiza danych

W zarządzaniu przez jakość organizacje skupiają się na zbieraniu i analizie szeregu danych, aby podejmować decyzje w oparciu o dowody, a nie intuicję.

5. Partnerstwo z dostawcami

TQM zachęca do budowania trwałych relacji z dostawcami i wspólnego dążenia do doskonałości w całym łańcuchu dostaw.

6. Zapobieganie błędom

TQM kładzie nacisk na zapobieganie błędom i problemom, które jest bardziej efektywne, a przy tym mniej kosztowne niż korygowanie już powstałych skutków.

7. Standardy i certyfikacja jakości

W ramach TQM organizacje często dążą do spełnienia określonych standardów, przez co mogą ubiegać się o różnego rodzaju certyfikaty (np. ISO).

Dlaczego warto stosować zarządzanie przez jakość?

Zarządzanie przez jakość prowadzi przede wszystkim do większego zadowolenia klienta z uwagi na skupienie na dostarczaniu produktów i usług, które spełniają lub nawet przekraczają ich oczekiwania – i to jest główny powód, dla których organizacje wdrażają tę koncepcję. To jednak niejedyna korzyść, jaka się wiąże z taką decyzją. Wśród dodatkowych pozytywnych efektów wymienimy również m.in.:

• zwiększanie konkurencyjności — dzięki doskonaleniu organizacja staje się bardziej konkurencyjna na rynku. Klienci najczęściej bowiem wybierają firmy, które oferują produkty lub usługi wysokiej jakości, co może w konsekwencji prowadzić do wzrostu udziału w rynku,
• redukcję kosztów — poprawa procesów w ramach TQM może pomóc w redukcji błędów, eliminowaniu marnotrawstwa i optymalizacji wydajności, co prowadzi w długim terminie do obniżenia kosztów produkcji oraz obsługi klienta,
• większa motywację pracowników — TQM angażuje wszystkich pracowników w procesy doskonalenia, a pracownicy, którzy widzą, że ich opinie są słuchane, są bardziej zmotywowani do pracy na rzecz organizacji,
• otrzymywanie certyfikacji — wdrażanie TQM często prowadzi do spełnienia określonych standardów i uzyskania certyfikatów, co może ułatwić dostęp do nowych rynków czy zapewnić kolejne partnerstwa biznesowe.

Dlaczego warto stosować zarządzanie przez jakość?

TQM może być w praktyce wdrażane na różne sposoby — niektóre organizacje tworzą dedykowane zespoły, które są odpowiedzialne za wdrażanie takiej strategii, podczas gdy inne integrują ją w swoich już istniejących systemach. Niezależnie jednak od metody wdrożenia zarządzanie przez jakość wymaga zaangażowania wszystkich pracowników, co w niektórych krajach może wciąż stanowić pewne wyzwanie (zwłaszcza z uwagi na opór przed zmianami). Można jednak stwierdzić, że prawdopodobne korzyści, takie jak zwiększona satysfakcja klientów, lepsza konkurencyjność czy redukcja kosztów, mają potencjał, by przewyższyć istotne koszty wdrożenia. Z tego powodu warto sięgnąć po to japońskie podejście i spróbować wprowadzić je do swoich codziennych działań.

Jeśli podobają Ci się treści, które tworzymy, sprawdź również: Facebook, Twitter, LinkedIn, Instagram, YouTube, Pinterest,TikTok.