Model biznesowy w przedsiębiorstwie

Za podstawę funkcjonowania większości przedsiębiorstw uznaje się model biznesowy. Czym jest model biznesowy i z jakich elementów się składa? Dlaczego firmy powinny go opracowywać? Na te i inne pytania odpowiemy w poniższym artykule.

Model biznesowy w przedsiębiorstwie – omówione zagadnienia:

1. Co to jest model biznesowy?
2. Dlaczego warto tworzyć model biznesowy?
3. Elementy modelu biznesowego
4. Business Model Canvas
5. Lean Canvas

Co to jest model biznesowy?

Model biznesowy w przedsiębiorstwie to długofalowy plan na sprzedaż swoich produktów lub usług. Pojęcie to można lepiej sprecyzować w zależności od obranego ujęcia:

• ujęcie finansowe– skupia się na sposobie, w jaki firma będzie generować zyski,
• ujęcie strategiczne – patrzy przez pryzmat rozwoju przedsiębiorstwa i jego pozycji na rynku,
• ujęcie operacyjne – bierze pod uwagę procesy zachodzące wewnątrz firmy i ich wpływ na tworzenie wartości dla klientów.

Dlaczego warto tworzyć model biznesowy?

Firma, która nie chce działać po omacku, powinna przeanalizować swój model biznesowy. To dzięki niemu jest w stanie określić konkretny cel działalności. Posiadanie modelu pomaga maksymalnie wykorzystać dostępne zasoby, które przełożą się na zyski.

Model biznesowy można tworzyć nie tylko na początku działalności, ale również na późniejszych jej etapach, ponieważ może on ewoluować wraz z rozwojem firmy. Model ten pozwala przedsiębiorstwu uporządkować wszystkie informacje na temat produktu. Łatwiej jest również dostrzec ewentualne braki i niedociągnięcia.

Elementy modelu biznesowego

Podstawowym sposobem na stworzenie modelu biznesowego, jest odpowiedzenie na cztery pytania:

• Who? – Kto jest klientem firmy? Jakie są jego pragnienia i potrzeby?
• What? – Jaki produkt oferuje firma? W jaki sposób ten produkt odpowiada na potrzeby klientów?
• How? – Jak dany produkt będzie dostarczany klientom?
• Why? – Dlaczego klienci mieliby zapłacić za ten produkt?

Business Model Canvas

Alex Osterwalder opracował Business Model Canvas, które stało się podstawowym narzędziem pozwalającym zdefiniować to, w jaki sposób funkcjonuje dany biznes. Dodatkowo pozwala określić czy firma swoją propozycją spełnia potrzeby klientów i czy jest opłacalna. Business Model Canvas składa się z 9 elementów:

1. Segmentacja klientów – klienci to podstawa każdego modelu biznesowego. Aby lepiej reagować na ich potrzeby, firma może pogrupować klientów w mniejsze segmenty, według np. wspólnych zainteresowań, czy ze względu na cechy demograficzne. Po pomyślnym zdefiniowaniu grup, firma powinna wyodrębnić te, których potrzeby planuje spełnić.
2. Propozycja wartości – jest to element, który decyduje o tym, że klienci wybierają ofertę danej firmy, a nie decydują się na skorzystanie z produktu konkurencji. Propozycja wartości w jakiś sposób rozwiązuje problemy kupujących lub odpowiada na ich potrzeby.
3. Kanały – to kolejny element modelu biznesowego. Określa on sposób w jaki marka komunikuje się w klientami oraz przekazuje im propozycję wartości. Kanały pomagają określić punkty styku z odbiorcami, które mają wpływ na ostateczne wrażenie klienta.
4. Relacje z klientami – jest to typ interakcji, jaki występuje pomiędzy firmą a klientem. Przedsiębiorstwo powinno sprecyzować w jaki sposób chce budować relacje z danym segmentem klientów oraz czego kupujący oczekują, np. czy wolą bezpośredni kontakt, czy może bardziej zautomatyzowany, itp.
5. Strumienie przychodów – ten model określa źródła finansowe generowane przez firmę. Należy skupić się na ustaleniu odpowiedniej ceny, którą klient będzie chciał zapłacić oraz na najodpowiedniejszym modelu biznesowym: abonament, jednorazowa płatność, subskrypcja, itp. Można również rozważyć dodatkowe źródła finansowania, takie jak pożyczki, dotacje, itp.
6. Kluczowe zasoby – to zbiór całej infrastruktury niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania procesów w firmie. Należy wziąć pod uwagę zasoby fizyczne (wyposażenie, sprzęty), zasoby intelektualne (wiedza, patenty), zasoby ludzkie oraz zasoby finansowe.
7. Kluczowe działania– są to najważniejsze działania, które musi podejmować firma, w celu poprawnego funkcjonowania modelu. Podejmowane aktywności będą różne w zależności od charakteru przedsiębiorstwa. Sprzedając produkt fizyczny, należy rozważyć jego zaprojektowanie i wytworzenie, natomiast oferując usługę potrzebna jest wiedza i sposób wypełnienia zobowiązania względem klienta.
8. Kluczowi partnerzy – to cała sieć partnerów, dostawców, współpracowników, którzy mają wpływ na sprawne funkcjonowanie przedsiębiorstwa.
9. Struktura kosztów – to zbiór wszystkich wydatków, które są ponoszone w związku z prowadzoną działalnością w danym modelu biznesowym. Mogą być to zarówno koszty stałe, jak i zmienne.

Lean Canvas

Business Model Canvas jest postrzegane jako narzędzie dla przedsiębiorstw istniejących już na rynku. Na potrzeby nowych firm powstała nieco inna wersja szablonu, nazwana Lean Canvas. Różni się on od Business Model Canvas czterema aspektami:

• Problem – należy w obiektywny sposób sprecyzować jaki problem rozwiązuje dany produkt. Taka trafna diagnoza pozwoli lepiej dopasować ofertę do potrzeb rynku. Na tym etapie warto również przeanalizować konkurencję, w celu znalezienia przewagi.
• Rozwiązania – na tym etapie należy bardzo precyzyjnie opisać oferowany produkt i określić jego MVP (Minimum Viable Produkt) – wersję prototypową z wystarczająca liczbą funkcji, która może być wypuszczona na rynek, a w przyszłości ulepszana o nowe możliwości.
• Wskaźniki – należy sprecyzować w jaki sposób firma będzie definiować swój sukces, jakie parametry będą brane pod uwagę, na jakie współczynniki należy zwracać uwagę.
• Przewaga konkurencyjna – to wszystkie aspekty wpływające na unikalność danego produktu, wpływające również na jego wyróżnienie na tle konkurencji. Warto również pomyśleć o zabezpieczeniu produktu przed kopiowaniem i kradzieżą.

Podsumowanie

Określenie swojego modelu biznesowego pozwala firmie zorientować się, czy jej działania są nastawione na zapewnienie klientom wartości oraz czy rozwój biznesu obiera dobry kierunek.

Sprawdź również nasz artykuł dotyczący 4 podstawowych modeli biznesowych w e-commerce.

Jeśli podobają Ci się treści, które tworzymy, sprawdź również: Facebook, Twitter, LinkedIn, Instagram, YouTube, Pinterest,TikTok.