Jak prowadzić działalność nierejestrowaną w 2024 roku?

Często pomysł założenia własnego biznesu niesie za sobą różnego rodzaju obawy wiążące się z koniecznością zadbania o skomplikowane formalności. Jednak nie zawsze musi to tak wyglądać, szczególnie przy wyborze działalności nierejestrowanej.

Działalność nierejestrowana stanowi legalną w Polsce formę prawną, która daje przedsiębiorcom możliwość, w pełni zgodnego z prawem, uniknięcia płacenia składek ZUS czy prowadzenia księgowości, przy równoległym obsługiwaniu klientów, łączącym się również z samą praktyką wystawiania im rachunków. Działalność nierejestrowana staje się więc bezpiecznym sposobem na przetestowanie biznesowych pomysłów, eliminując uciążliwe dla wielu obowiązki natury administracyjnej oraz fiskalnej.

Czym jest działalność nierejestrowana?

Ten rodzaj działalności określany jest również mianem działalności bez rejestracji lub działalności niezarejestrowanej. Samo pojęcie działalności nierejestrowanej zostało wprowadzone w 2018 roku w pakiecie ustaw – Konstytucja dla Biznesu, tworząc legalną alternatywę dla podmiotów pragnących bezpiecznie dorobić bez wymogu rejestracji firmy czy przetestować nowy projekt biznesowy.

Zgodnie z ustawą niezarejestrowaną działalność gospodarczą należy postrzegać w kategoriach drobnej działalności zarobkowej realizowanej przez osoby fizyczne, która nie wymaga zarejestrowania firmy. Jest to więc forma przeciwna do działalności gospodarczej rozumianej jako zorganizowana, ciągła działalność o zarobkowym charakterze, która prowadzona jest we własnym imieniu, co w efekcie stwarza wymóg realizacji konkretnych kroków prawno-księgowych.

Na tym etapie warto podkreślić, iż istnieją wyjątkowe sytuacje, w których to, nawet gdy określona działalność niezarejestrowania spełni te cechy, nie przekraczając jednak w ramach miesięcznego przychodu w żadnym z miesięcy 75 % minimalnego wynagrodzenia za pracę, nie jest ona utożsamiana z działalnością gospodarczą. Nie powstaje więc obowiązek dokonania rejestracji.

Działalność nierejestrowana – dla kogo?

Działalność nierejestrowana to pomocne rozwiązanie szczególnie dla osób charakteryzujących się przedsiębiorczym podejściem do biznesu, którym zależy na spożytkowaniu wolnego czasu, rozpoczynając dodatkową działalność. Dodatkowe ułatwienie stwarza możliwość skorzystania z tej formy również w przypadku, gdy konkretna osoba posiada już inne stałe źródło dochodu, wiążące się np. z umową o pracę.

Niemniej jednak, samo rozpatrywanie dodatkowego zajęciach w kategoriach nierejestrowanej działalności gospodarczej łączy się z obowiązkiem spełnienia poszczególnych warunków:

1. Kryterium dochodowe bazujące na maksymalnej miesięcznej kwocie przychodu – obowiązujący w kontekście nierejestrowanej działalności miesięczny limit przychodu wynika z minimalnego wynagrodzenia za pracę, stanowiąc 75% tej kwoty. W efekcie stwierdza się, że w okresie 1.01–30.06.2024 miesięczny przychód nie może przekroczyć kwoty 3181,50 złotych, a w okresie 1.07–31.12.2024 kwoty 3225 złotych miesięcznie. W tym miejscu należy podkreślić, że w limity wlicza się tylko przychód z niezarejestrowanej działalności, nie uwzględniając przychodów z umowy o pracę czy umowy zlecenia.
2. Kryterium 60 miesięcy odstępu od zawieszenia/zamknięcia działalności gospodarczej – łączy się ono z prowadzeniem działalności gospodarczej. Rozpoczęcie prowadzenia działalności nierejestrowanej wyklucza się z prowadzeniem własnej firmy. W sytuacji gdy osoba prowadziła biznes, od jego zawieszenia musi upłynąć przynajmniej 60 miesięcy.

Prowadzenie działalności nierejestrowanej a obowiązki

Analizując postanowienia ustawodawcy, można dojść do wniosku, iż nakłada on na osob prowadzące działalność nierejestrowaną stosunkowo niewielkie obowiązki, do których zalicza się:

• Zapewnianie ewidencji sprzedaży – konieczność prowadzenia uproszczonej ewidencji sprzedaży, na którą składają się kwoty przychodów osiągnięte w trakcie roku podatkowego.
• Rozliczanie działalności nierejestrowanej za pośrednictwem zeznania rocznego – należy pamiętać o obowiązku rozliczania przychodów i kosztów działalności nierejestrowanej w zeznaniu rocznym PIT-36. To również moment, w którym możliwe staje się odzyskanie funduszy częściowo zainwestowanych w działalność niezarejestrowaną (np. na materiały eksploatacyjne), docelowo zmniejszając podstawę opodatkowania. W celu ułatwienia samego rozliczenia, pomocne okazuje się prowadzenie KPiR działalności nierejestrowanej, czyli Księgi Przychodów i Rozchodów.

Więcej na ten temat dowiesz się z artykułu „Działalność nierejestrowana a PIT – jak rozliczyć dochody w zeznaniu rocznym”.

• Poszanowanie praw konsumenta – przejawia się poprzez wymóg respektowania prawa konsumentów, co znajduje swoje uzasadnienie w samym sposobie postrzegania działalności nierejestrowanej jako działalności gospodarczej przez prawo cywilne. W tym rozumieniu kluczowe staje się wypełnianie obowiązków informacyjnych, np. w zakresie udzielania informacji o prawie odstąpienia od umowy zawieranej na odległość.
• Wystawianie dokumentów sprzedaży – po wystawieniu takiego żądania przez klienta, przedsiębiorca jest zobowiązany do wystawienia faktury lub rachunku. Zależy Ci na usprawnieniu całego procesu? Skorzystaj z programu do faktur ifirma.pl. Temat ten został pogłębiony również w artykule „Jaki dokument sprzedaży wystawia osoba prowadząca działalność nierejestrowaną”.

Działalność nierejestrowana – zarobki

Zgodnie z najnowszymi obliczeniami, prowadząc działalność nierejestrowaną w 2024 roku, można zarobić nawet do 38 439 złotych. Uwzględnienia wymaga jednak fakt, że od działalności nierejestrowanej w rocznym rozliczeniu PIT istnieje wymóg odprowadzenia podatku na zasadach ogólnych. Oznacza to, iż przy rocznym przychodzie do 120 000 złotych obowiązuje stawka 12% podatku. Równolegle działalność nierejestrowana stwarza warunki pozwalające na odliczenie kosztów raz w roku za cały rok. W efekcie warto pamiętać o zbieraniu dokumentów potwierdzających zakup materiałów i usług niezbędnych do uzyskania przychodów.

Założenie działalności nierejestrowanej

Proces założenia działalności nierejestrowanej nie jest zbyt wymagający. Tak naprawdę należy po prostu zacząć działać. Często jednak pomocne okazuje się wcześniejsze przemyślenie poszczególnych kroków, do których można zaliczyć analizę w kontekście potrzebnego czasu, upragnionych korzyści czy niezbędnych zasobów.

Oczywistym stwierdzeniem jest, że wszystko zaczyna się od pomysłu, którego potencjał najłatwiej sprawdzić w bezpośredniej interakcji z klientami. Gdy mamy już samą wizję przyszłego biznesu, następny krok stanowi ustalenie planu działania. Na tym etapie należy skupić się na takich aspektach, jak czas potrzebny na prowadzenie nierejestrowanej działalności, niezbędne materiały, formy kontaktu z klientami czy strategie marketingowe.

Każdy początkujący przedsiębiorca powinien być świadomy, że w ramach nierejestrowanej działalności może posiadać swoje logo i nazwę. W rezultacie uzasadnione staje się wykorzystanie nazwy własnej marki również w kontekście tworzonych profili w różnego rodzaju mediach społecznościowych czy witrynach internetowych.

Zastanawiasz się, jak prawidłowo zgłosić prowadzenie działalności nierejestrowanej? Otóż nie ma obowiązku jej zgłaszania, co stanowi kolejne ułatwienie. Osoby zainteresowane tego rodzaju działalnością nie są więc zobowiązane do składania wniosków do urzędu skarbowego, o wpis do CEIDG, ZUS-u czy GUS-u. Nie potrzebują też numerów REGON i NIP.

Świadczenie usług na działalności niezarejestrowanej

Skupiając się na zagadnieniu działalności niezarejestrowanej, warto poświęcić uwagę również samym usługom, które można realizować, przyjmując taką formę działalności. Rozwiązanie to łączy się z wieloma kreatywnymi możliwościami, ponieważ, tak naprawdę za wyjątkiem kilku specjalizacji charakteryzujących się wymogiem posiadania odpowiedniej koncesji, opcje w tym obszarze są niemal nieograniczone. Prowadzenie działalności niezarejestrowanej warto więc łączyć z własnymi pasjami, jednocześnie badając popyt na poszczególne świadczenia w najbliższej okolicy. Najczęściej na tę formę decydują się osoby zajmujące się rękodziełem, udzielające korepetycji, początkujący influencerzy, fotografowie czy cukiernicy.

Równolegle jednak należy mieć na uwadzę, że do usług niedozwolonych w kontekście działalności niezarejestrowanej zalicza się ochronę osób lub mienia, sprzedaż alkoholu, organizowanie imprez turystycznych, usługi detektywistyczne, a także zbieranie odpadów. Dodatkowymi przykładami wyłączonych usług są te zdefiniowane jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców, jak na przykład pośrednictwo ubezpieczeniowe, w tym wykonywanie czynności agencyjnych (zgodnie z ustawą o dystrybucji ubezpieczeń) czy usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych (zgodnie z ustawą o rachunkowości).

W kontekście wyjątków warto wspomnieć też o występowaniu usług objętych specyficznymi zasadami. Chociaż decydując się na prowadzenie działalności niezarejestrowanej, generalnie mówi się o zwolnieniu od od podatku VAT na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy o podatku od towarów i usług, ustawodawca przewidział kilka rodzajów działalności, które bezwzględnie wymagają statusu aktywnego płatnika VAT, z zachowaniem wszystkich konsekwencji tego statusu – czyli uzyskania numeru NIP oraz prowadzenia rejestru sprzedaży i zakupów. Dotyczy to sytuacji, w których osoba podejmuje się świadczenia usług prawniczych, jubilerskich, doradztwa, a także dostawy wyrobów z metali szlachetnych, towarów opodatkowanych akcyzą, sprzedaży środków transportu czy nieruchomości.

PIT w kontekście działalności nierejestrowanej

Interesuje Cię, jak prawidłowo rozliczyć działalność nierejestrowaną? Tego rodzaju rozliczenie należy dokonać za pomocą druku PIT-36 w części „Dochody i straty podatnika”, wykazując w wierszu „Działalność nierejestrowana” osiągnięte przychody i koszty z działalności nierejestrowanej.

Prowadzenie niezarejestrowanej działalności gospodarczej nie tworzy obowiązku wykazywania należnej zaliczki na podatek, co wynika z faktu braku konieczności obliczania i wpłacania zaliczki w trakcie roku podatkowego. Zeznanie PIT-36 składa się w terminie do 30 kwietnia roku 2024.

Zeznanie to można złożyć w formie papierowej lub elektronicznej, również w usłudze Twój e-PIT.

Zeznanie należy złożyć do naczelnika urzędu skarbowego zgodnie z miejscem zamieszkania w dniu składania rozliczenia. Jednocześnie złożenie takiego zeznania nie jest tożsame z utraceniem prawa do wspólnego opodatkowania dochodów z małżonkiem/ką, czy skorzystania z przysługujących ulg podatkowych.

Jeśli podobają Ci się treści, które tworzymy, sprawdź również: Facebook, Twitter, LinkedIn, Instagram, YouTube, Pinterest,TikTok.