Gender pay gap. 3 mity i fakty

Za jedno z niezbywalnych praw człowieka, przyjęte m.in. w Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej czy Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, uznaje się prawo do równego traktowania, czyli braku dyskryminacji z uwagi na płeć wiek, rasę, kolor skóry, religię, język, orientację seksualną itd. Jednak pomimo wyraźnego postępu w dziedzinie równouprawnienia, różnica w wynagrodzeniach między płciami – czyli tzw. gender pay gap – wciąż pozostaje palącą kwestią społeczną, budzącą wiele kontrowersji i dyskusji (wynikających często z braku wiedzy i świadomości). Poniżej przyglądamy się niektórym z mitów i faktów, które wyrosły wokół tego tematu, aby rozwiać nieporozumienia i lepiej zrozumieć istotę tego bardzo ważnego problemu społecznego.

Na czym polega gender pay gap?

Gender pay gap polega na statystycznym rozdźwięku w zarobkach między mężczyznami a kobietami. To zjawisko przejawia się tym, że kobiety – za tę samą lub podobną pracę – często zarabiają mniej niż mężczyźni, co mierzone jest najczęściej poprzez porównanie mediany zarobków lub przeciętnej średniej godzinowej stawki wynagrodzenia brutto w różnych sektorach gospodarki. Wśród najczęstszych przyczyn opisywanych różnić wymienia się m.in.:

• wybory zawodowe – kobiety i mężczyźni często koncentrują się w różnych branżach, co przyczynia się do różnic w wynagrodzeniach. Niektóre branże, jak technologia czy inżynieria, wciąż są zdominowane przez mężczyzn, gdzie płace są na ogół wyższe, podczas gdy kobiety często są lepiej reprezentowane w sektorach takich jak opieka zdrowotna, edukacja czy różnego rodzaju usługi, gdzie płace są często niższe,
• przerwy w karierze – kobiety często podejmują decyzje dotyczące przerw w karierze, aby zająć się rodzicielstwem lub opieką nad innymi członkami rodziny, co wpływa na ich ścieżkę zawodową, a przez to także wynagrodzenie.
• brak równowagi między pracą a życiem prywatnym – społeczne oczekiwania dotyczące ról płciowych często wpływają na work-life balance zatrudnianych kobiet, które odznaczają się zwykle większym obciążeniem związanym z opieką nad rodziną. Takie sytuacje mogą zmniejszać ich dostępność (np. wymuszając pracę w niepełnym wymiarze godzin), co z kolei może wpływać na wynagrodzenie.

Najpopularniejsze mity i fakty o gender pay gap

Gender pay gap to wciąż aktualny i budzący wiele emocji temat, który podnoszony jest na forach międzynarodowych (np. unijnych). Z tego powodu wyrosło wokół niego wiele mitów, z których należy zdawać sobie sprawę. Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze z nich, wskazując jednocześnie weryfikujące je fakty.

Mit I: Gender pay gap nie istnieje – to wynik tego, że kobiety wybierają gorzej płatne zawody

Fakt: Rozbieżności w zarobkach zostały udokumentowane w różnych krajach przez niezależne od siebie raporty i badania (publikowane np. przez Eurostat, Pew Research Center czy Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju), pokazujące, że nawet przy podobnych kwalifikacjach, doświadczeniu i stanowiskach nadal istnieje różnica płacowa między mężczyznami a kobietami. Przykładowo badanie Glassdoor wykazało, że w 2019 r. kobiety zarabiały 0,79 USD za każdy 1 USD zarobiony przez mężczyzn.

Mit II: Gender pay gap jest wynikiem biologicznych różnic między mężczyznami a kobietami.

Fakt: Nierówności w płacach nie są wynikiem różnic biologicznych, umiejętności czy wydajności, lecz nierówności systemowej i społecznej, które wciąż wpływają na wynagrodzenia kobiet. Ta płeć wciąż jest przestrzegana w wielu miejscach i krajach stereotypowo (przez pryzmat macierzyństwa i związanych z tym absencji w pracy), a także uznawana za mniej kompetentną niż męska, co widać nie tylko w zarobkach, ale również np. w awansach na stanowiska kierownicze. Zgodnie z Gender Diversity Index przygotowanym przez firmę badawczą Kantar Public dla European Women on Boards w całej Europie tylko 30% menadżerów to kobiety.

Mit III: Gender pay gap wynika z tego, że kobiety nie prowadzą negocjacji płacowych.

Fakt: Chociaż bez wątpienia negocjacje płacowe są nieraz niezbędne do osiągnięcia wyższych zarobków, to nie są główną przyczyną gender pay gap. Istnieją badania wskazujące, że nawet gdy kobiety negocjują płace w podobnym stopniu jak mężczyźni, nadal otrzymują niższe wynagrodzenia za tę samą pracę. Jako przykład można wskazać opublikowany w 2016 roku raport firmy Glassdoor, który uwzględniał zarówno wynagrodzenia początkowe, jak i późniejsze zarobki po negocjacjach płacowych. Znacznie mniej kobiet (4%) niż mężczyzn (15%) wskazało w nim, że negocjowało swoje wynagrodzenie i otrzymało więcej pieniędzy.

Gender pay gap – podsumowanie

Przeciwdziałanie gender gap – czyli w praktyce przebicie się przez tzw. szklany sufit – wymaga kroków na poziomie systemowym, które pozwolą wyeliminować dyskryminację płciową, nastawione będą na promowanie równości szans w miejscu pracy i wesprą osiąganie równowagi między pracą a życiem prywatnym w przypadku kobiet. Pierwszym krokiem jest jednak stała edukacja na temat rozbieżności zarobków, co wymaga zapoznawania się z aktualnymi raportami i badaniami związanymi z tym tematem, a także reagowania na pojawiające się, usłyszane czy przeczytane nieprawdziwe informacje. Tylko w taki sposób będziemy w stanie sprawić, że przedstawione powyżej najpopularniejsze mity przestaną krążyć w społeczeństwie.

Jeśli podobają Ci się treści, które tworzymy, sprawdź również: Facebook, Twitter, LinkedIn, Instagram, YouTube, Pinterest,TikTok.