Dodatkowe zajęcia zarobkowe (side gig), jakie są pozytywne i negatywne strony?

53% przedstawicieli pokolenia Z, 50% millenialsów oraz 40% osób należących do generacji X – zgodnie z ankietą przeprowadzoną wśród Amerykanów przez Bankrate w kwietniu 2023 roku aż tyle zatrudnionych pracuje również poza etatem. Istotniejsze może być jednak to, że aż 44% ankietowanych twierdzi, że zawsze niezbędne im będzie dodatkowe zajęcie zarobkowe (ang. side gig). Z czego to wynika? Dorabiający Amerykanie uważają, że otrzymują zbyt niskie wynagrodzenie – i to jest główna przyczyna poszukiwania pozaetatowych opcji pracy. Takie działanie ze strony pracowników wiąże się jednak z istotnymi konsekwencjami dla ich głównego pracodawcy. Poniżej omawiamy najważniejsze strony tego zjawiska (zarówno pozytywne, jak i negatywne), zastanawiając się jednocześnie, jak firmy mogą (w razie konieczności) walczyć z tym zjawiskiem.

Na czym polegają dodatkowe zajęcia zarobkowe?

Dodatkowe zajęcia zarobkowe to praca wykonywana przez daną osobę poza regularnymi godzinami posiadanego zatrudnienia – czyli w wolnym czasie w tygodniu lub w weekendy. Może obejmować wykonywanie zróżnicowanych czynności, w zależności od posiadanych umiejętności oraz możliwości pracownika.

Najczęściej wykonywana jest oczywiście w celu zwiększenia środków finansowych (widać to obecnie wyraźnie z uwagi na trwający kryzys gospodarczy), ale często także rozwoju swojej pasji czy w celu zdobycia doświadczenia w obszarze, którzy może zapewnić odpowiednie perspektywy w przyszłości. Najpopularniejsze formy tego typu pracy przedstawiamy poniżej:

• freelancing lub własna działalność gospodarcza – wykonywanie pracy na zlecenie w dziedzinach takich jak copywriting, projektowanie graficzne, programowanie, tłumaczenia czy marketing internetowy,
• działalność handlowa – sprzedaż produktów lub usług lokalnie lub online (np. na takich platformach Etsy, eBay czy Amazon),
• doradztwo – udzielanie porad lub konsultacji w dziedzinach, w których posiada się wiedzę lub doświadczenie (np. jako prawnik, coach życiowy, trener fitness czy doradca finansowy),
• szkolenia – organizowanie warsztatów lub kursów z obszarów, w których jest się ekspertem, a które najczęściej nie są związane z etatową pracą (np. kursy gotowania, jogi czy programowania).

Czy dodatkowe zajęcia zarobkowe są dobre dla pracodawcy?

Wydawać by się mogło, że sposób spędzania wolnego czasu przez pracownika pozostaje poza interesem jego głównego pracodawcy – i tak zapewne jest, dopóki dodatkowe zajęcia zarobkowe nie przekładają się (w sposób negatywny) na wydajność w ciągu regularnych ośmiu godzin pracy. Poniżej opisujemy, dlaczego w odniesieniu do organizacji, w której dana osoba jest zatrudniona na etacie, to zjawisko ma dwie strony.

Pozytywne strony side gig

Side gig na pewno wiąże się z pozytywnymi rezultatami dla pracownika, zwiększając jego możliwości finansowe. Czy istnieją jednak tego typu efekty dla pracodawcy? Jak najbardziej – przede wszystkim dlatego, że dodatkowe zajęcia zarobkowe zwiększają możliwości rozwoju pracownika. Kolejne doświadczenia, zarówno zbliżone, jak i odmienne od tego, czym na co dzień zajmuje się w pracy, to szansa na to, by podniósł poziom swojej wiedzy, polepszył umiejętności twarde czy miękkie lub nawiązał cenne kontakty. Posiadanie pracowników z różnymi umiejętnościami i doświadczeniem może z kolei zwiększyć elastyczność zespołu czy umożliwić rozwiązywanie trudniejszych problemów.

Negatywne strony side gig

Chociaż dodatkowe zajęcia zarobkowe bez wątpienia odznaczają się pozytywnym wpływem dla obu stron, to jednak można zauważyć również ich negatywny wpływ na pracownika, co może przekładać się na jego funkcjonowanie w pracy – a w ten sposób na całą organizację. Czasami bowiem side gig może być niezwykle wymagający i czasochłonny, przekładając się na brak odpoczynku dla organizmu. Z brakiem odpoczynku wiążą się z kolei takie elementy jak: zmęczenie, niewysypianie się, zmniejszona kreatywność czy wydajność, czyli efekty, których nie życzy sobie żaden pracodawca.

Jak zwalczyć negatywny wpływ dodatkowych zajęć zarobkowych?

Bez wątpienia każda osoba, która pracuje poza etatem, powinna odpowiednio równoważyć dodatkowe zajęcia zarobkowe z pracą główną lub swoimi innymi zobowiązaniami, aby uniknąć przeciążenia i wypalenia zawodowego – czyli konsekwencji zarówno w obszarze zdrowia fizycznego, jak i psychicznego. Nie zawsze jednak może potrafić to zrobić samodzielnie i potrzebna jej będzie pomoc ze strony przełożonego. Kilka strategii skutecznego zwalczania negatywnego wpływu side gig przedstawiamy poniżej.

1. Przeprowadź szczerą rozmowę z pracownikiem – poproś zatrudnione przez Ciebie osoby o informację o tym, jakie mają dodatkowe zajęcia zarobkowe i wspólnie zastanówcie się, jak mogą wpływać na ich pracę.
2. Ustal jasne oczekiwania dotyczące czasu pracy, wydajności i dostępności pracownika – umów się z pracownikiem, ile czasu może poświęcać na pracę poboczną, jakie są jego cele i oczekiwania wobec pracy oraz jak będzie informować pracodawcę o swoich zobowiązaniach.
3. Zaoferuj elastyczność – rozważ oferowanie pracownikom elastyczności w zakresie godzin pracy lub sposobu wykonywania pracy, by pomóc im w pogodzeniu pracy podstawowej z poboczną.
4. Twórz pozytywne środowisko pracy – pracownicy, którzy czują się doceniani i wspierani (ale przede wszystkim odpowiednio wynagradzani), są mniej skłonni do poszukiwania dodatkowych zajęć zarobkowych. W tym zakresie szczególnie konieczna może być reagowanie na sytuację gospodarczą (np. zwiększanie pensji o wysokość inflacji).

Dodatkowe zajęcia zarobkowe – podsumowanie

Ważne jest, aby pamiętać, że dodatkowe zajęcia zarobkowe mogą być pozytywnym doświadczeniem dla pracowników, zwłaszcza w zakresie rozwoju niezbędnych umiejętności – a przez to również dla Twojej firmy. To, jakie dokładnie będą efekty podjęcia przez Twojego pracownika pracy pobocznej, zależy z kolei od wielu, zróżnicowanych czynników – zaczynając od wieku danej osoby (wpływającego na długość procesu regeneracji), przez stopień obciążenia regularnymi oraz pozostałymi zadania, na cechach charakteru kończąc (poczucie odpowiedzialności).

Postaraj się więc w tym zakresie podchodzić do pracowników indywidualnie, starając się zapewniać im wsparcie i zrozumienie, a nie od razu skupiając się na zabraniu im wykonywania side gig – taka taktyka przeniesie Ci bowiem dokładnie odwrotne efekty w stosunku do zakładanych.

Jeśli podobają Ci się treści, które tworzymy, sprawdź również: Facebook, Twitter, LinkedIn, Instagram, YouTube, Pinterest,TikTok.