Działania związane z uczeniem się przez doświadczenie dla pracowników (experiential learning)

Nauka w obrębie organizacji ma na celu zwiększenie jej możliwości. Takie działanie jest kompatybilne z polityką zarządzania zasobami ludzkimi w aspekcie inwestowania w pracowników, aby zwiększyć zasoby i umiejętności przedsiębiorstwa. Uczenie się to nowe spojrzenie na coś lub nowy pogląd. Wiąże się z wykryciem i wyeliminowaniem błędów. Pracownicy mogą uczyć się samodzielnie albo od innych. Jaką wybrać metodę nauczania?

Jest to uzależnione od wielu czynników, między innymi od celów, wizji i strategii organizacji oraz przyjętych form dialogu i porozumienia. Dość popularną metodą rozwoju jest uczenie się przez doświadczenie. Pomimo, że została opracowana w 1974 roku przez Davida Kolba – amerykańskiego uczonego, to do chwili obecnej jest chętnie wykorzystywana przez organizacje. Czym jest uczenie się przez doświadczenie i jak możesz wprowadzić tę metodę w swojej organizacji?

Uczenie się przez doświadczenie – omówione zagadnienia:

1. Czym jest uczenie się przez doświadczenie w kontekście organizacji?
2. Cykl Kolba
3. Style uczenia
4. Podsumowanie

Czym jest uczenie się przez doświadczenie w kontekście organizacji?

Uczenie się przez doświadczenie polega na analizie własnych doświadczeń zawodowych i ustaleniu planu ich wykorzystania w swojej pracy. Proces ten powinien być wspierany przez menedżerów, liderów zespołu i współpracowników. Dlatego tak ważna w tym przypadku jest dobra komunikacja.

Różnica pomiędzy nauką teorii, a nauką opartą o praktykę jest kolosalna, a najlepiej zobrazował to Mel Silberman (autor aktywizujących metod szkolenia):

• Gdy usłyszę zapomnę,
• Gdy usłyszę i zobaczę zapamiętam,
• Gdy usłyszę, zobaczę i porozmawiam, zrozumiem,
• Gdy usłyszę, zobaczę, porozmawiam i zrobię, zdobywam sprawność i wiedzę,
• Gdy uczę innych dochodzę do mistrzostwa.

Cykl Kolba

Podobne podejście prezentował David Kolb, który opracował model uczenia się przez doświadczenie, tzw. Cykl Kolba. Kluczowym elementem tego modelu jest rozwijanie praktycznych umiejętności, doświadczenia i krytycznego myślenia. Co prawda model ten nie jest zestawem gotowych zaleceń i rad, jednak wskazuje na mechanizmy umożliwiające skuteczną naukę.

Cykl uczenia się składa się z czterech podstawowych etapów:

• rzeczywiste, konkretne doświadczenie (odczuwanie) – zaplanowane lub przypadkowe, to co robimy i odczuwamy w danej chwili,
• refleksyjna obserwacja (obserwowanie) – analiza doświadczenia i ustalenie jego znaczenia,
• abstrakcyjna teoria (myślenie) – tworzenie różnych koncepcji i pomysłów możliwych do wdrożenia w analogicznych sytuacjach,
• aktywne eksperymentowanie (działanie) – praktyczne testowanie pomysłów i koncepcji w nowych sytuacjach.

Zgodnie z teorią Kolba kiedy uczymy się czegoś nowego, modyfikujemy nasze dotychczasowe doświadczenia, a to z kolei będzie miało wpływ na kolejne zdarzenia w przyszłości. Mówimy o tym procesie, jako powtarzającej się sekwencji – po zakończeniu ostatniego etapu, rozpoczyna się kolejny.

Style uczenia

Do każdego skutecznego uczenia potrzebna jest zmiana roli z obserwatora na uczestnika o bardziej analitycznym myśleniu. Każda osoba preferuje inny sposób uczenia. Dlatego, aby ułatwić pracę szkoleniowcom w dostosowaniu metod do stylów uczenia się, Kolb zdefiniował następujące style:

• adaptorzy – uczą się metodą prób i błędów w oparciu o eksperymenty i doświadczenia,
• osoby o różnych zdaniach – wybierają konkrety i refleksję. Są to osoby z rozwiniętą wyobraźnią, rozpatrują problemy z różnych punktów widzenia,
• osoby o podobnych zdaniach – eksperymentują z pomysłami i szukają użytecznych rozwiązań, w celu sprawdzenia czy dana teoria sprawdzi się w praktyce,
• przyswajacze – tworzą teoretyczne modele i na podstawie obserwacji opracowują wyjaśnienia. Skłaniają się w stronę refleksji i abstrakcji.

Jeszcze inną klasyfikację stylów uczenia się zaproponowali Honey i Mumford:

• pionierzy (aktywiści) – lubią nowe wyzwania, w pełni angażują się w nowe doświadczenia. Najlepiej uczą się, gdy zostają wrzuceni na głęboką wodę, gdy pracują zespołowo i eksperymentują,
• obserwatorzy (refleksyjni) – stoją obok i obserwują, zbierają dane i ostrożnie wyciągają wnioski. Muszą mieć czas na podjęcie decyzji, na podstawie wnikliwej analizy,
• teoretycy – praktyczne obserwacje przekładają na logiczne teorie, dążą do perfekcji. Lubią zadawać pytania i muszą mieć jasno określony cel,
• pragmatycy – nowe pomysły, koncepcje i metody testują w praktyce. Muszą widzieć związek pomiędzy teorią, a praktyką, preferują konkretne przykłady i informacje zwrotne.

Podsumowanie

Uczenie się przez dośwaidczenie, czyli model zaproponowany przez Kolba wydaje się bardzo skuteczną metodą, umożliwiającą zarówno rozwój pracowników, jak i organizacji. Jednak niektórzy specjaliści od zarządzania zasobami ludzkimi, deprecjonują taki sposób szkolenia, głównie ze względu na odrzucenie podstaw teoretycznych. Nie mniej jednak cykl Kolba jest podstawą większości teorii zarządzania wiedzą i organizacji uczących się. Doskonale się sprawdza w pracy szkoleniowej i w treningu biznesowym.

Jeśli podobają Ci się treści, które tworzymy, sprawdź również: Facebook, Twitter, LinkedIn, Instagram, YouTube, Pinterest.