Jakie ma znaczenie dyscyplina pracownicza?

Dyscyplina pracownicza jest pojęciem dość szerokim, regulowanym przez przepisy prawa i wewnętrzne regulaminy pracy. W chwili przyjęcia do pracy, nowy pracownik jest zobowiązany do zapoznania się zasadami i obowiązującymi normami i z chwilą podpisania stosownego dokumentu przyjmuje odpowiedzialność za swoje działania pracownicze. Zasadność wdrażania dyscypliny jest oczywista. Organizacja w celu sprawnego funkcjonowania powinna określić schematy działań, a pracownicy powinni się do nich dostosować. Wszelkie odchylenia od normy należy korygować, a w skrajnych przypadkach wyciągać konsekwencje.

Dyscyplina pracownicza – omówione zagadnienia:

1. Istota dyscypliny pracowniczej
2. Obowiązki pracowników i pracodawców w zakresie dyscypliny
3. Metody zapewnienia dyscypliny
4. Podsumowanie

Istota dyscypliny pracowniczej

Dyscyplina pracownicza związana jest z jakością i terminowością realizowanych zadań służbowych. Jest to ogół obowiązków pracowniczych, których nieprawidłowa realizacja może skutkować nałożeniem określonych restrykcji. Obowiązki pracownika definiowane są przez opis stanowiska pracy, umowę, regulaminy i schematy organizacyjne oraz przepisy prawa.

Z dyscypliną pracy wiążą się aspekty obiektywne i subiektywne. Obiektywne odnoszą się do ustalonych norm i reguł funkcjonujących w organizacji. Natomiast subiektywne wyrażają się w indywidualnym podejściu pracowników do poszanowania dyscypliny. Dyscyplina pracownicza wpywiera wpływ na takie czynniki, jak: świadomość praworządności, przyzwyczajenia związane z wykonywaną pracą, poczucie wspólnoty i współodpowiedzialności, system ocen i wynagradzania, skuteczność i adekwatność stosowanych kar.

Obowiązki pracowników i pracodawców w zakresie dyscypliny

Pracownik:

• przestrzeganie ustalonego czasu pracy, rozpoczynanie i kończenie pracy o określonej godzinie,
• prawidłowa realizacja zadań,
• wykonywanie poleceń przełożonych,
• przestrzeganie ustalonego wewnętrznie porządku pracy,
• dbałość o powierzone mienie, dobro i interesy przedsiębiorstwa,
• realizacja pracy zgodnie z przepisami przeciwpożarowymi, bezpieczeństwa i higieny pracy,
• przestrzeganie podstawowych zasad współżycia społecznego: uprzejmość, życzliwość i współpraca.

Pracodawca:

• zapewnienie właściwych warunków i bezpieczeństwa pracy,
• wyposażenie stanowiska pracy w odpowiedni sprzęt i narzędzia,
• sprawiedliwy system wynagradzania i oceniania,
• terminowość wypłacanych pensji,
• przestrzeganie prawa pracy,
• zachęcanie do sumiennej pracy,
• karanie za naruszenie obowiązków pracowniczych.

Metody zapewnienia dyscypliny

W celu utrzymania dyscypliny pracy organizacje mogą wykorzystywać metodę zachęt lub/i kar. Zachęcanie polega na publicznym wyrażeniu uznania dla jakości i kreatywności realizowanej pracy przez konkretnego pracownika lub zespół zadaniowy. Zachęta powinna być poparta specjalną nagrodą: premią, wartościowym prezentem, publiczną pochwałą, dyplomem lub nominacją na najlepszego pracownika miesiąca. Katalog zachęt powinien być ujęty w regulaminie wewnętrznym lub w innych obowiązujących aktach organizacyjnych, z którymi musi zapoznać się każdy pracownik. Świadomość otrzymania nagrody wpływa motywująco, podnosi morale pracownicze i zachęca do przestrzegania dyscypliny pracy.

Drugą metodą zapewnienia dyscypliny jest karanie za jej naruszenie. Przed ustaleniem kary za przewinienie pracodawca powinien w sposób szczególny zbadać wszystkie okoliczności, a w szczególności czy było to działanie ze strony pracownika celowe, czy też nieświadome. W zależności od tego jak poważne było naruszenie dyscypliny, to pracodawca może zastosować:

• karę upomnienia – w przypadku niewielkiego naruszenia, wynikającego zazwyczaj z niedopatrzenia. Przykład: pracownik w ciągu jednego dnia musiał nadać kilkadziesiąt przesyłek, przez nieuwagę i natłok pracy źle zaadresował jedną z nich. Skutkowało to zwrotem paczki i naliczeniem dodatkowych kosztów. Pracodawca biorąc pod uwagę jego dotychczasowe zaangażowanie i sumienność postanowił tylko go upomnieć i zwrócić uwagę na wyeliminowanie podobnych błędów w przyszłości,
• karę pieniężną – nakładana w przypadku większego naruszenia dyscypliny. Wysokość kary uzależniona jest od tego, jak bardzo pracownik naruszył przepisy. Przykład: pracownik księgowości przez niedopatrzenie nie odprowadził w odpowiednim czasie podatku dla kilku pracowników, w wyniku tego zostały naliczone przez urząd karne odsetki. Dlatego pracodawca zdecydował o nałożeniu na niego kary pieniężnej w wysokości 10% wynagrodzenia,
• karę nagany – w przypadku umyślnego zawinienia. Jest to zazwyczaj ostrzeżenie z wpisem do akt, ostrzegające przed zwolnieniem dyscyplinarnym. Przykład: Pracownik został przyłapany na kradzieży niewielkiej ilości materiałów biurowych (pół ryzy papieru do ksero i kilku długopisów). Tłumaczył się koniecznością przyniesienia tych materiałów przez jego dziecko do szkoły, których po pracy nie zdążyłby już kupić. Po rozpatrzeniu sprawy pracodawca zdecydował się na udzielenie mu nagany, z wpisem do akt. Przyjął jego wytłumaczenie, jednak kradzież była bezsporna.

Gdy dyscyplina pracownicza zostanie ciężko naruszona pracownik może być zwolniony z pracy ze skutkiem natychmiastowym. Dotyczy to przewinień rażących, świadomie i celowo popełnionych, takich jak praca pod wpływem alkoholu (środków odurzających), celowe zniszczenie mienia, kradzież, wszczynanie bójek i awantur, opuszczenie (porzucenie) pracy bez usprawiedliwienia.

Podsumowanie

Zasadniczym celem przestrzegania dyscypliny pracy jest zapewnienie jednolitości, ciągłości i efektywności pracy. To dyscyplina pracownicza wymusza pożądane zachowania uczestników organizacji, które umożliwiają prawidłowe planowanie i prognozowanie. Ponadto zapewnia sprawną współpracę na poziomie wewnętrznym oraz zewnętrznym przedsiębiorstwa. Determinuje wydajność pracy oraz poprawia wskaźniki ilościowe i jakościowe.

Jeśli podobają Ci się treści, które tworzymy, sprawdź również: Facebook, Twitter, LinkedIn, Instagram, YouTube, Pinterest.